Εθνικό Νόμισμα, Οικονομική Ανάπτυξη και Ζώνη του Ευρώ*

http://tometopo.gr

Θεόδωρος Μαριόλης**

 

1. Εισαγωγή 

 

Δεν είναι δυνατόν να ειπωθεί ότι διαθέτουμε, μέχρι στιγμής, μία ολοκληρωμένη «Γενική Θεωρία του Διεθνούς Οικονομικού Συστήματος». Ωστόσο, βάσει των διαθέσιμων αναλύσεων, μπορεί να υποστηριχθεί ότι μία τέτοια θεωρία πρέπει να συνιστά οργανική ολότητα αποτελούμενη από (i) τη λεγόμενη Καθαρή Θεωρία του Διεθνούς Εμπορίου (δηλαδή, τη Μικροοικονομική Θεωρία των ανοικτών εθνικών οικονομιών), (ii) τη Θεωρία των Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (δηλαδή, τη Μακροοικονομική Θεωρία των ανοικτών εθνικών οικονομιών), (iii) τη Θεωρία της Οικονομικής Πολιτικής, (iv) στοιχεία της Πολιτικής Θεωρίας, και (v) στοιχεία της λεγόμενης Γενικής Θεωρίας των Συστημάτων.

Εν απουσία, λοιπόν, αυτής της «Γενικής Θεωρίας», η πραγμάτευση των σχέσεων ανάμεσα στο εθνικό νόμισμα και στην οικονομική ανάπτυξη είναι αντικειμενικά αναγκασμένη να λάβει υπόψη τα διάφορα «αποσπασματικά» πορίσματα των προαναφερθέντων επιμέρους θεωριών του Διεθνούς Οικονομικού Συστήματος, και να επιχειρήσει, εν συνεχεία, τη σύνθεσή τους. Αυτό το εγχείρημα επιλογής-σύνθεσης όχι μόνον δεν είναι εύκολο, αλλά είναι και αδύνατον να εξαντληθεί εντός του στενού πλαισίου ενός άρθρου.

Δύναται, ωστόσο, να θεωρηθεί ότι υπάρχει ένα υπόδειγμα το οποίο, πρώτον, ενσωματώνει τις κυριότερες πλευρές του ζητήματος, δεύτερον, εμπεριέχει, ως ειδικές περιπτώσεις του, διάφορες, σημαντικές προσεγγίσεις του φαινομένου της «ανισόμετρης ανάπτυξης» (όπως αυτές των G. Myrdal, R. Prebisch, D. Seers, N. Kaldor) και, τρίτον, είναι εξαιρετικά χρήσιμο για την κατανόηση, διερεύνηση και επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η εντός της Ζώνης του Ευρώ ελληνική οικονομία. Πρόκειται για το υπόδειγμα του Thirlwall (1979).

Στα ακόλουθα, λοιπόν, εκθέτω, εν συντομία, αυτό το υπόδειγμα, αναλύω τα πορίσματά του και, τέλος, προσδιορίζω την ιδιαίτερη σημασία του για την ελληνική οικονομία.Το συνολικό κείμενο (και η συνέχεια) βρίσκεται εδώ:

http://www.theo-mariolis.gr/files/gr/Publications/pop_arthra/Nomisma_Anaptixi_Euro.pdf

* Εισήγηση στο «Διήμερο Μαρξιστικού Προβληματισμού: Ευρωπαϊκή Ενοποίηση, Γεωπολιτικές Αντιθέσεις στη Μεσόγειο και η Πολιτική της Αριστεράς», το οποίο διοργανώθηκε από τον «Μαρξιστικό Χώρο Μελέτης και Έρευνας», στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, 29-30 Μαΐου 2013. Προγενέστερες εκδοχές του κειμένου παρουσιάστηκαν σε συναντήσεις του «Study Group on Sraffian Economics».

** (α) Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, Πάντειο Πανεπιστήμιο, (β) Οικονομική Επιτροπή «Σχεδίου Β». Οι αναλύσεις και θέσεις που αναπτύσσονται εδώ δεν δεσμεύουν παρά μόνον τον συγγραφέα. 

1.Για αναλυτικές εκθέσεις των θεωρητικών γενικεύσεων και των εμπειρικών ελέγχων του υποδείγματος, βλέπε McCombie and Thirlwall (1999) και Thirlwall (2011). Στην κατά σειρά δεύτερη πηγή περιέχεται και μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εξιστόρηση της «γέννησης» του υποδείγματος.