Το θέμα είναι τώρα τι λες

http://www.antapocrisis Του Βασίλη Χατζηνάκη.

Οι πολλαπλές ερμηνείες της απόφασης του ΣτΕ φαίνεται να ομονοούν στο κλείσιμο της ΕΡΤ και στην αποδοχή του κυβερνητικού σχεδίου, αναιρώντας όμως το μαύρο στις οθόνες μας. Το ότι ορδές συνταγματολόγων δίνουν μεγάλο πλήθος ερμηνειών της απόφασης είναι από μόνο του ένα πρόβλημα. Προς ώρας ούτε καν το μαύρο δεν έχει αρθεί.

Η απόφαση του ΣτΕ είναι μια εξέλιξη που δε θα υπήρχε χωρίς την πίεση από τη μεγάλη κινητοποίηση του κόσμου. Παράλληλα όμως η απόφαση του ΣτΕ, αντικειμενικά δίνει διέξοδο στο τρικομματικό αδιέξοδο. Η χαρά στα διαγγέλματα των δύο κυβερνητικών εταίρων ήταν πασιφανής. Αν έλεγαν σ’ αυτούς «αποφασίστε», ακριβώς αυτήν την απόφαση θα έβγαζαν. Γιατί ανοίγει ο δρόμος για την αποσυμπίεση της κρίσης, και φυσικά δείχνει προς μια (προσωρινή) σταθεροποίηση της κυβέρνησης. Αυτή ήταν και η εντολή της τρόικας (που παραδόξως ξεχάστηκε αυτές τις μέρες ως ο βασικός διαμορφωτής των εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων). Συνδυάζεται με πιο βαθιά τρικομματική συμφωνία στην «κατεπείγουσα ανάγκη μεταρρυθμίσεων».

Στον προκλητικό τσαμπουκά του Σαμαρά υπήρξε ρελάνς από Βενιζέλο και Κουβέλη και κοινή συνισταμένη του συμβιβασμού δεν ήταν φυσικά η σωτηρία της ΕΡΤ. Τα κροκοδείλια δάκρυα για τη δημόσια τηλεόραση και το χουντικό μαύρο στις οθόνες έκρυβαν απλώς την ανάγκη μιας νέας συμφωνίας για την τρικομματική: Επικαιροποίηση προγραμματικού πλαισίου στη βάση των μεταρρυθμίσεων, αναβολή της ανάπτυξης όσο δεν προχωρούν οι αιματηρές μεταρρυθμίσεις, συμμετοχή και των τριών στην εξουσία, ανασχηματισμός. Κουβέλης και Βενιζέλος, που επί ένα χρόνο αγκομαχούν να παραμείνουν ζωντανοί, επιχειρούν να εμφανιστούν υπεύθυνοι, εγγυητές αλλά και αυτόφωτοι. Βρήκαν άλλωστε ανεξήγητα μεγάλα περιθώρια στις κωλοτούμπες τους από την αξιωματική αντιπολίτευση.

Η προεκλογική συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ σε μη προεκλογική περίοδο, εμπέδωσε από την πλευρά του μια πολιτική ατζέντα έξω από τις απαιτήσεις της περιόδου. Πέρα από το ανδρεοπαπανδρεϊκό ύφος και το κενό περιεχόμενο, αξίζει να σταθεί κανείς στο ότι ο Αλέξης Τσίπρας προσπάθησε να θέσει το δίλημμα «Εγώ (Δημοκρατία) ή Σαμαράς (Βαρβαρότητα)». Ο Σαμαράς με τη σειρά του προσπάθησε να θέσει το δικό του δίλημμα από το Ναύπλιο: «Εγώ (Μεταρρυθμίσεις) ή Χάος (Βολεμένοι)». Μια ματιά στις δύο εικόνες που αποκρυπτογραφούν τις βασικές έννοιες των δύο ομιλιών είναι σημαντική:

Ομιλία Τσίπρα:

Ομιλία Σαμαρά:

Αυτό είναι τελικά το πλαίσιο στο οποίο συζητάμε;

Δυστυχώς. Η ευκαιρία να μετατραπεί η υπόθεση της ΕΡΤ σε μια πολιτική κρίση και σε θετική διέξοδο όχι απλώς για την ΕΡΤ, αλλά συνολικά για τη χώρα που ενταφιάζεται στο νεκροταφείο της τρόικας, μετατρέπεται ταχέως σε δικομματική αντιπαράθεση άνευ ουσιούδους πολιτικού περιεχομένου.

Οι λέξεις τρόικα, χρέος, μνημόνιο, απουσιάζουν προκλητικά από την ομιλία του Α.Τσίπρα. Και όσο κι αν αναζητήσει κανείς αναφορές σε ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, δεν θα τις βρει. Τα παλιά συνεταιράκια του μνημονίου, αν και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον εμπαιγμό για την ΕΡΤ, για τον Α.Τσίπρα είναι σαν να μην υπάρχουν. Τα περιθώρια που δίνει ο ΣΥΡΙΖΑ για να αναδειχθεί μια “μετανοημένη” μνημονιακή κεντροαριστερά, είναι εξαιρετικά μεγάλα για να μη σκεφθεί κανείς τις μετεκλογικές σκοπιμότητες της κοινοβουλευτικής αριθμητικής. Εκεί που ο ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη κι αν θα είναι πρώτη δύναμη, θα υπολείπεται σημαντικά της αυτοδυναμίας. Η προσφυγή δεν θα γίνει μόνο προς τον Καμμένο, ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι οι ΑΝΕΛ επιβιώσουν ανάμεσα στη Χρυσή Αυγή και τη ΝΔ.

Η ουδέτερη αποδοχή της έννοιας των μεταρρυθμίσεων είναι μεγάλο βήμα προς τα πίσω. Οι μεταρρυθμίσεις του “μετακομμουνιστικού κόσμου” δεν είχαν, δεν έχουν και δεν θα έχουν προοδευτικό περιεχόμενο. Πρόκειται για την ολοκληρωτική παλινόρθωση της αστικής τάξης στα πεδία που είχε αναγκαστεί να κάνει υποχωρήσεις, υπό την πίεση των εργατικών κινημάτων και του κομμουνιστικού φόβου. Στην εποχή της πιο άγριας αντιλαϊκής επίθεσης, το κοινά αποδεκτό αίτημα της “ανάγκης μεταρρυθμίσεων” αποτελεί το έδαφος της τρικομματικής συγκυβέρνησης σήμερα, μιας άλλης τρικομματικής, τετρακομματικής ή οικουμενικής κυβέρνησης αύριο.

Θα μπορούσε κανείς να το θέσει προκλητικά ζητώντας διευκρινήσεις. Πόσες απολύσεις συνεπάγεται η δημοκρατία και πόσες το χάος; Γιατί ένα από αυτά που κρύβονται πίσω από το μαύρο στις τηλεοράσεις μας είναι η δέσμευση για 2.000 απολύσεις τις επόμενες λίγες μέρες προκειμένου να εκταμιευτεί η δόση στο τέλος Ιούνη και να προχωρήσει το bailout. Και αυτές οι 2.000 θα γίνουν 10.000 απολύσεις τον Σεπτέμβρη, όταν σειρά θα έχουν οι εκπαιδευτικοί. Λόγω τρόικας. Που επί μια βδομάδα την ξεχάσαμε, θεωρώντας το αστικό πολιτικό προσωπικό περίπου ανεξάρτητο τόσο από την εγχώρια αστική τάξη όσο και από τον ξένο παράγοντα...

Πέρα από τα ψυχοκινητικά «τελειώσατε» και «καληνύχτα κύριε Σαμαρά» (που ίσως να χωνεύονταν αν λέγονταν τρεις μέρες πριν την Κυριακή των εκλογών), υπάρχει η ανάγκη πραγματικής προετοιμασίας σε δύο επίπεδα. Πρωτοβουλίες για να πέσει ο κύριος Σαμαράς (επειδή δε θα φιλοτιμηθεί από μόνος του) και προετοιμασία ενός άλλου σχεδίου για την επόμενη μέρα. Δυστυχώς όσο αναμένει η Αριστερά και ο κόσμος της να πέσει αυτομάτως ο Σαμαράς, τόσο η απογοήτευση θα μεγαλώνει. Όσο ανακαλύπτονται τρομερές νίκες στις αποφάσεις του ΣτΕ, τόσο ο πήχης θα κατεβαίνει. Και όσο η ελπίδα της ανατροπής εκχωρείται στην αυθόρμητη λαϊκή οργή, τόσο η Αριστερά θα κατοχυρώνει ρόλο διαχειριστή.

Στις συγκεντρώσεις, οι λόγοι είναι γραπτοί. Δεν υπάρχει αθωότητα στις αποστροφές. Πριν από μήνες είχαμε την “αναστολή του μνημονίου” σε γραπτό κείμενο. Σήμερα η αποστροφή «πρώτα οι μισθοί και μετά οι δανειστές» δε δείχνει μόνο μια φραστική μετατόπιση προς το κέντρο ή χαλαρότητα στις διατυπώσεις. Δείχνει ότι το σχέδιο για την επόμενη μέρα είναι αναγκαστικά ένα πιο «δημοκρατικό» μνημόνιο, όσο δεν αμφισβητείται το πλαίσιο. Επιστρέφουμε στο κρίσιμο ερώτημα που είχαμε τρία χρόνια πριν. Μπορεί να επιτραπεί μια άλλου τύπου διαχείριση της κρίσης, εντός της ευρωζώνης, πέρα από τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό; Υπάρχει κάποιο αντίστοιχο παράδειγμα; Είναι θέμα σκληρού ή μαλακού διαπραγματευτή;

Ξεχνιέται σκοπίμως ότι στα χοντρά ζόρια, το πρόσωπο της Ε.Ε. στη χώρα δε θα είναι η φιλική EBU που θα μας διαθέτει δορυφορικό σήμα και ραδιοσυχνότητες. Που μάλιστα, μαζί με τις αρχικές δηλώσεις «αδειάσματος» του Όλι Ρεν στο Σαμαρά, χρησιμοποιήθηκε από στελέχη της Κουμουνδούρου ως ευκαιρία για να αναδειχτεί η διάψευση «της ανάδειξης ενός ιδιότυπου αριστερού εθνικισμού» (sic). Ξεχνιέται επίσης ότι η αγάπη της ευρωπαϊκής πολιτικής ηγεσίας για την ΕΡΤ, δεν αφορούσε τον αγώνα που δόθηκε, αλλά την απαίτηση-εντολή: Βρείτε τα και μην τολμήσετε να πάτε σε εκλογές.

Το πρόσωπο της ΕΕ στη χώρα ήταν και είναι η ΕΚΤ και η μέθοδος του κεραυνοβόλου οικονομικού στραγγαλισμού που ακολουθήθηκε στην Κύπρο. Αυτή είναι η ευρωδημοκρατία. Μπορεί να σοκάρει κάποιους ή να ξενερώνει κάποιους άλλους, αλλά οι δεσμεύσεις μας στην ευρωζώνη και την ΕΕ είναι αυτές που κλείνουν την ΕΡΤ. Αν δεν έκλειναν την ΕΡΤ, θα έκλειναν 1-2 νοσοκομεία και 100-200 σχολεία για να μαζέψουν τις 2.000 μέχρι το τέλος Ιούνη. Αντ' αυτού, πήξαμε στις δηλώσεις πως «αυτά δε δείχνουν χώρα της Ευρώπης, αυτά παραπέμπουν αλλού» κ.ο.κ.

Για την ακρίβεια όμως αυτά ακριβώς δείχνουν ένα πρότυπο υποτελούς χώρας της ευρωζώνης. Σοκ και δέος, τα πάντα προκειμένου να πιαστούν οι στόχοι. Είναι κατανοητό ότι οι «μπάρες» πανελλαδικής εμβέλειας είναι πιο σοκαριστικές σαν εικόνα από τα κλειστά σχολεία ή τη συγχώνευση μερικών νοσοκομείων. Από τις στρατιές ανέργων στις ουρές του ΟΑΕΔ. Ή από την επιστράτευση ενός κλάδου.

Αλλά είναι από κοινού εκπορευόμενα. Αν δεν έχουμε κάτι να πούμε για αυτό, μπορούμε να κάνουμε πολλές συγκεντρώσεις, να πούμε πολλά συνθήματα αλλά θα τρέχουμε συνεχώς σε ένα κυλιόμενο διάδρομο, μέχρι κάποιος να τον βγάλει από την πρίζα και να φάμε τα μούτρα μας.

Προφανώς οι εξελίξεις ακόμα τρέχουν, η υπόθεση της ΕΡΤ είναι ακόμη ανοιχτή. Είναι ακόμη η ώρα του αγώνα και είναι θετική τόσο η πρώτη αντίδραση της ΠΟΣΠΕΡΤ στην απόφαση του ΣτΕ όσο και το κάλεσμα να παραμείνει ο κόσμος στην ΕΡΤ. Η καλύτερη υπηρεσία που έχει να προσφέρει η Αριστερά στον αγώνα που τώρα διεξάγεται, δεν είναι τον «στηρίξει». Είναι να τον οργανώσει και να τον κάνει κεντρικό πολιτικό αγώνα για την ανατροπή της κυβέρνησης και του μνημονιακού πλαισίου της τρόικας, της ΔΝΤ, της ΕΕ, της ΕΚΤ. Να παρουσιάσει ένα σχέδιο, που την κρίσιμη ώρα, θα ξεμπλοκάρει το λαό από τα αδιέξοδα που ήδη προσπαθούν να στήσουν μπροστά του. Και αντί να παραδοθεί στην αυτοϊκανοποίηση ενός νέου δικομματισμού ξυπνώντας κακές μνήμες άλλων εποχών, να οικοδομήσει ανταγωνιστικές και όχι συναινετικές ή οικουμενικές πολιτικές για την πορεία της χώρας.