Μήπως όλα είναι μια συνωμοσία;

Του Χρήστου Λάσκου*

Είναι γνωστό πως η αποκάλυψη συνωμοσιών είναι ένα εξαιρετικά προσφιλές παιχνίδι. Σκαμπρόζικο και πικάντικο, δίνει ένα άλλο άρωμα σε όσα μας συμβαίνουν. Ποια ταξική πάλη τώρα και ποιοι κοινωνικοπολιτικοί συσχετισμοί; Το βασικό είναι να αποκαλυφθεί το συνειδητό σχέδιο της «λέσχης»: Μπίλντενμπεργκ, Σοφοί της Σιών ή κάποια εδώδιμη αντίστοιχη, το θέμα είναι να βρούμε τους σχεδιασμούς της. Να μην πιαστούμε κορόιδα.

Και η σίγουρη μέθοδος προκειμένου γι’ αυτό είναι να ακολουθήσουμε το «στοιχειώδες» κατά τη μέθοδο του Χολμς: ποιος ευνοείται;

Είναι πολύ πρόσφατη η περίπτωση του Γ. Δελαστίκ, ο οποίος, ακολουθώντας μεθοδικά αυτόν τον δρόμο, έδωσε μεγάλη χαρά στη Χρυσή Αυγή, ενώ ο Τ. Φωτόπουλος ήδη είχε στο βάθος εντοπίσει τη γαμψή σκιά της εβραϊκής συνωμοσίας. Βέβαια, στην περίπτωσή τους πρόκειται για πρακτική δοκιμασμένη στον χρόνο. Ειδικά ο πρώτος έχει παρεισδύσει σε πολλά άβατα: από την αποκάλυψη για το αμερικανικό σχέδιο ανατροπής του Καραμανλή(!) για σοβαρότατους γεωπολιτικά πετρελαϊκούς λόγους μέχρι το ρεπορτάζ(;) του περσινού καλοκαιριού που έβγαζε φόρα παρτίδα πως ο ΣΕΒ είχε φροντίσει να αναλάβει την κοινοβουλευτική ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ για την οικονομία ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Κι έτσι πληροφορήθηκε σύμπας ο ελληνικός λαός πως η ένταξη του Τσακαλώτου στην πιο αριστερή, κομμουνιστική τάση του ΣΥΝ δεν ήταν παρά στάχτη στα μάτια, για να κάνουν τη δουλειά τους οι βιομήχανοι και οι εφοπλισταί.

Το γεγονός πως το τελευταίο άρθρο του Δελαστίκ αναδημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του «Αριστερού Ρεύματος», την Ισκρα, έστω κι αν αργότερα αποσύρθηκε, δείχνει πως η συγκεκριμένη τροπή ενός ορισμένου «αριστερού» σκέπτεσθαι είναι περισσότερο διαδεδομένη απ’ ό,τι θα άφηνε να υποθέσουμε η περίπτωση των δύο ή μερικών ακόμη.

Κι αυτό είναι πρόβλημα. Οχι γιατί δεν εξυφαίνονται συνωμοσίες. Ούτε γιατί δεν υπάρχουν λέσχες και «μον πελερέν». Και συνωμοσίες οργανώνονται και «καθάρματα δουλεύουνε μαζί» στο σκοτάδι. Και, κάποιες φορές, και δραστικότητα επιδεικνύουν και αποτελέσματα επιτυγχάνουν.

Η συνωμοσιολογία είναι πρόβλημα για τους αριστερούς γιατί, ακόμη κι όταν ισχύουν τα παραπάνω δεδομένα, υπάρχουν πάντοτε άλλα στοιχεία που είναι σημαντικότερα.

Ο χώρος δεν επιτρέπει κάποια βαθιά θεωρητική προσέγγιση. Δεν πειράζει, ωστόσο. Γι’ αυτό που θέλω να πω αρκεί ένα και μόνο παράδειγμα. Ας το δούμε.

Μεγάλη αναστάτωση προκλήθηκε στην ελληνική κοινή γνώμη και στα αντιφασιστικά ιδιωτικά ΜΜΕ από την απόφαση για την αποφυλάκιση Κασιδιάρη, Παναγιώταρου και Μίχου. Μήπως κάτι «παίχτηκε»; Δεδομένης της αποφασιστικότητας του Σαμαρά να «καθαρίσει με το μόρφωμα», ποιοι είναι αυτοί που θέτουν εμπόδια; Τι, αλήθεια, συμβαίνει εδώ, που θα ‘λεγε κι ο Σαββόπουλος;

Ε, λοιπόν, ας ειπωθεί απερίφραστα! Καμιά συνωμοσία δεν χρειάζεται για τέτοιου είδους συμβάντα. Αυτό που στ’ αλήθεια συμβαίνει εδώ είναι κάτι διαρκές και δομικό. Είναι η δεδομένη «κλίση» των μηχανισμών καταστολής «προς τα δεξιά». Η θεσμική τους «δεξιοσύνη».

Αυτό εξηγεί το γεγονός πως δεν προφυλακίζονται οι τρεις ναζιστές την ίδια στιγμή που είναι χιλιάδες αυτοί που προφυλακίστηκαν –και κάποιοι κρατήθηκαν χωρίς δίκη για πολύ περισσότερο από 18 μήνες- συγκριτικά για «ψύλλου πήδημα». Εξηγεί γιατί απελευθερώνονται οι πρώτοι και κρατούνται μέσα κάτοικοι των Σκουριών Χαλκιδικής – κι ας μη μιλήσουμε για τη διαφορά στις συνθήκες σύλληψης.

Θέλω να πω πως δεν απαιτείται καμιά συνειδητή και οργανωμένη συνωμοσία. Οταν η απόφαση είναι αναγκαστικά υποκειμενική, τότε δεν χρειάζεται καμιά συστηματική ανεντιμότητα. Αρκούν το «ένστικτο», η «κλίση» για την προφανή μεροληψία. Γι΄ αυτό οι μαρξιστές μιλούν για αστική δικαιοσύνη, τμήμα του κατασταλτικού μηχανισμού του καπιταλιστικού κράτους, σε αυτή την πολύ βαθιά δομή αναφέρεται ο Πουλαντζάς όταν μιλάει για τη «θεσμική υλικότητα» των κρατικών μηχανισμών, η οποία παράγει μεροληπτικότατα αποτελέσματα, ανεξάρτητα από τις εμφανείς προθέσεις των φορέων τους.

Κι αν είναι έτσι, ακόμη και οι εντιμότεροι των ανθρώπων μπορούν να μεροληπτούν κι, επομένως, η πληθωριστική χρήση του κλισέ «έχουμε εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη» δεν βλέπω να έχει άλλη εξήγηση από το πραγματικό γεγονός πως κάνει ομοιοκαταληξία.

Αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα μπουζουριαστούν τελικά οι ναζιστές. Ακόμη κι έτσι, όμως, τα προηγούμενα δεν αναιρούνται. Γιατί, ακριβώς, δεν πρόκειται για συνωμοσία.

………………………………………………………….

* Μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ