Πέμπτη 13 Δεκεμβρίου 2012

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ

Δευτέρα, 10 Δεκεμβρίου 2012                                                                                                                          

 http://nomika-analata.blogspot.gr

Σχετικά με την καταγγελία ή την κατάργηση των μνημονίων έχουν ακουστεί διάφορα. Με το παρόν κείμενο επιδιώκεται να αποσαφηνιστούν  αυτά τα ζητήματα προς ενημέρωση.

Ειπώθηκε, ότι τα μνημόνια μπορούν να καταγγελθούν νομικά ή πολιτικά. Η πολιτική καταγγελία των μνημονίων έχουν συμβολικό χαρακτήρα. Θα γίνει με νόμο, αλλά οι υποχρεώσεις του ελληνικού κράτους και των πολιτών θα παραμένουν εκκρεμείς. Ίσως τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιβάλουν  κυρώσεις.
Η Ελλάδα ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής Ε.Ε.) και οι πολίτες της υπόκεινται σε υποχρεώσεις και απολαμβάνουν δικαιώματα.

Οι υποχρεώσεις  επιβάλλονται στην Ελλάδα ως κράτος με νομικές πράξεις των αρμόδιων οργάνων της Ε.Ε., δηλαδή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κτλ.  Οι πιο γνωστές πράξεις είναι οι αποφάσεις, οι κανονισμοί και οι οδηγίες.

Τα μνημόνια και οι εφαρμοστικοί νόμοι τους εισάγουν ευρωπαϊκό δίκαιο και συγκεκριμένα αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η Τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Δ.Ν.Τ. και Ε.Κ.Τ.) επιβάλλουν τα μέτρα στην χώρα μέσω του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Έτσι η απόφαση 734/2011[1] έχει επιβάλλει το 2ο Μνημόνιο που ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο του 2012. Η παραπάνω απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι αναφέρεται και σε όλες τις προηγούμενες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι οποίες στη συνέχεια ενσωματώθηκαν και έγιναν νόμοι του ελληνικού κράτους με το Μνημόνιο 1 και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2012 – 2015 που ψηφίστηκε τον Ιούνιο του  2011.  Στην απόφαση 734/2011 του Συμβουλίου υπάρχει όλη η προϊστορία των ευρωπαϊκών αποφάσεων που επέβαλαν τα επαχθή μέτρα στο λαό και στη χώρα μας.

Επίσης το μνημόνιο 3 ή σωστότερα Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2013-2016 (αντίστοιχο του μεσοπρόθεσμου προγράμματος του 2012-2015 - Ιούνιος 2012-2015) βασίζεται στην απόφαση 734/2011 του ευρωπαϊκού συμβουλίου. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η απόφαση αυτή για μέτρα που επιβάλλονται μέχρι σήμερα εκδόθηκε τρεις εβδομάδες μετά από το μεσοπρόθεσμο του Ιουνίου του 2011.

Σε αυτήν την απόφαση μπορείτε να δείτε υποχρεώσεις που έπρεπε να εκπληρώσει το ελληνικό κράτος που αφορούσαν από τη μείωση των συντάξεων μέχρι την ίδρυση εταιρείας με κεφάλαιο (και άρα φερεγγυότητα) ποσού 1 ευρώ. 

Με βάση τα παραπάνω οδηγούμαστε στο συμπέρασμα, ότι για την ακύρωση  των μνημονίων από την πλευρά της κυβέρνησης πρέπει να τεθεί σε  αμφισβήτηση  η ευρωπαϊκή νομοθεσία των οργάνων της Ε.Ε.
Για να ακυρωθούν αυτές οι πράξεις νομικά θα πρέπει λοιπόν να εφαρμοστεί και το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για τη συστηματοποίηση της μελέτης διακρίνουμε τη δυνατότητα νομικής καταγγελίας των μνημονίων σε δύο περιπτώσεις :
Α. Πρωτοβουλία του Κράτους: σε περίπτωση που εκλεγεί μια κυβέρνηση και θέλει να ακυρώσει τα μνημόνια, αλλά να παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα πρέπει να προσφύγει στο  Δικαστήριο της Ε.Ε. [2].  
Β. Πρωτοβουλία πολίτη: σε περίπτωση που ένας πολίτης θέλει να ακυρώσει κάποιο φορολογικό μέτρο ή την μείωση μισθών και συντάξεων μπορεί είτε να προσφύγει στο ευρωπαϊκό δικαστήριο είτε σε ελληνικό. Στην τελευταία περίπτωση εφαρμόζεται και η ελληνική νομοθεσία και προσβάλλονται και πράξεις των ελληνικών αρχών.

Α. Προσφυγή του Κράτους άρθρο 263 ΣΛΕΕ [3]

1. Πράξεις των οργάνων της Ε.Ε.  Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 263 της ΣΛΕΕ το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ελέγχει τη νομιμότητα των πράξεων των οργάνων της Ε.Ε που δημιουργούν δικαιώματα και υποχρεώσεις. Έτσι λοιπόν στην περίπτωση των μνημονίων έχουμε πράξεις του ευρωπαϊκού συμβουλίου που προκάλεσαν υποχρεώσεις και δικαιώματα στην ελληνική επικράτεια τόσο προς το κράτος όσο και προς τους πολίτες. Υποχρέωση είναι η μείωση μισθών καθώς και η αύξηση του ΦΠΑ. Δικαίωμα είναι η Κόσκο να χρησιμοποιεί εργαζόμενους στα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης χωρίς τις διατυπώσεις που απαιτούνται για τα υπόλοιπα λιμάνια.
2. Οι λόγοι για να ακυρωθούν οι αποφάσεις της Ε.Ε. είναι οι εξής:    
α) παράβαση των Συνθηκών και της νομοθεσίας της Ε.Ε. λ.χ. το άρθρο 2 της ΣΕΕ[4]: Η Ένωση βασίζεται  στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, … του κράτους δικαίου… και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Επίσης παραβίαση διεθνών  συνθηκών όπως το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα (ΦΕΚ Α΄25/1997): άρθρο 1: Όλοι οι λαοί έχουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Σύμφωνα με το δικαίωμα αυτό, καθορίζουν ελεύθερα το πολιτικό καθεστώς τους και εξασφαλίζουν ελεύθερα την οικονομική, κοινωνική και μορφωτική ανάπτυξή τους. Για να επιτύχουν τους σκοπούς αυτούς, όλοι οι λαοί μπορούν να διαθέτουν ελεύθερα τον πλούτο και τους φυσικούς τους πόρους τους…. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί ένας λαός να στερηθεί τα μέσα επιβίωσής του.   
β) αναρμοδιότητα: Είναι ένα ζήτημα, εάν το Συμβούλιο των 27 της Ε.Ε. έχει την εξουσία να εκδώσει αυτές τις πράξεις. Καθηγητές νομικής θεωρούν ότι δεν είχε την αρμοδιότητα. Βέβαια όπως κρίνεται από το παρόν άρθρο η αναρμοδιότητα είναι ένας λόγος ακύρωσης των μνημονίων και δεν αποτελεί συμπέρασμα, ότι τα μνημόνια δεν πηγάζουν από πράξεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπως ισχυρίζονται άλλοι νομικοί.
γ) κατάχρηση εξουσίας: Είναι η άσκηση εξουσίας για διαφορετικό σκοπό από εκείνον που παρασχέθηκε στο όργανο. Εδώ θα υπήρχε ένα ενδιαφέρον σχετικά με τη λήψη μέτρων βάσει της διαδικασίας για την αντιμετώπιση υπερβολικού δημόσιου ελλείμματος και ταυτόχρονα  την υποκρυπτόμενη διάσωση των τραπεζών. Ποιος σκοπός τελικά εξυπηρετείται;
δ) παράβαση ουσιώδους τύπου: Εννοείται η τήρηση της διαδικασίας έκδοσης νομικών πράξεων σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
ε) αιτιολογία: Το Συμβούλιο θα πρέπει να αναφέρει στην πράξη του τις περιστάσεις και τις αιτίες, για τις οποίες προέβησαν στην έκδοσή της. Δεν θα πρέπει να υπάρχουν σκοτεινά σημεία για τα κίνητρα της απόφασης. Εδώ γεννώνται πολλά ερωτήματα σχετικά με τη συνέχιση της λιτότητας, ενώ αποτυχαίνουν, για τις τράπεζες; για τις ιδιωτικοποιήσεις;
3. Υπάρχει προθεσμία δύο μηνών από τη δημοσίευση ή την γνωστοποίηση των πράξεων, αλλά μπορεί να παρακαμφθεί.
4. Αποτέλεσμα: Ακύρωση της πράξης.

  
Β. Πρωτοβουλία πολίτη ή πολιτών άρθρο 263 ή 267 ΣΛΕΕ

1. Κάθε πολίτης μπορεί σύμφωνα με τα παραπάνω που ισχύουν για το κράτος να ασκήσει προσφυγή απ’ ευθείας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2. Αν πολίτης προσφύγει σε ελληνικό δικαστήριο κατά ελληνικών νομοθετικών πράξεων  που προέρχονται όμως από πράξεις των οργάνων της Ε.Ε. μπορεί να ζητήσει την προδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε. σχετικά με την εγκυρότητα και τη νομιμότητα των πράξεων των οργάνων της Ε.Ε.. Το ελληνικό δικαστήριο αποφασίζει με βάση όσα κρίνει το Δικαστήριο της Ε.Ε. και παράλληλα εφαρμόζει και ελληνικό δίκαιο.
3. Η μοναδική προϋπόθεση για τον πολίτη  είναι η πράξη ή μέρος της πράξης να τον αφορά άμεσα και προσωπικά. Δηλαδή ένας εργαζόμενος δεν μπορεί να ζητήσει την ακύρωση  μείωσης των συντάξεων.
       
“Κερασάκια”: 
Το καλύτερο είναι, ότι σύμφωνα με τη ΣΛΕΕ είναι δυνατή και η επιδίωξη αποζημίωσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση για όσα έχουν συμβεί λόγω της εφαρμογής των πράξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η κυβέρνηση που  θα θέλει να ακυρώσει τα μνημόνια με νόμο θα πρέπει να αναμένει, ότι στην καλύτερη περίπτωση τα όργανα της Ε.Ε. θα επιβάλλουν κυρώσεις. Τότε θα πρέπει να προβάλλει όλα τα επιχειρήματά της από την πλευρά του αμυνόμενου.

Στο δίκαιο γίνεται μια διάκριση  σε Law in action και σε Law in books. Στην χώρα μας έχει απαντηθεί τι επικρατεί. Το ζήτημα είναι να δοκιμαστούν και τα ευρωπαϊκά παλάτια της δικαιοσύνης.

Έστω να διαταραχθεί η θαλπωρή των αυθεντιών, των τεχνοκρατών και όσων έχουν την ψευδαίσθηση, ότι μπορούν να παίζουν με τις ζωές και το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων.

Παρακολούθησα ένα διήμερο συνέδριο που διοργάνωσαν συνταγματολόγοι για τη δημοκρατία. Ήταν απογοητευτικό. Με αυτό το δεδομένο - δεν υπάρχουν υποψήφιοι εξουσίας με το μέρος μας - μπορείτε να θεωρήσετε τις πιθανότητες για να ακολουθήσει την παραπάνω διαδικασία μια κυβέρνηση μηδαμινές. Σε κάθε περίπτωση όμως αυτή θα ήταν η διαδικασία. Ο ρόλος των πολιτών θα  είναι καταλυτικός.

Απλά να μην φοβόμαστε και να μην κομπλεξάρουμε.

Ερωτήσεις και τεκμηριωμένες αμφισβητήσεις είναι καλοδεχούμενες.

08.12.2012
Γράφει ο Γιώργος Πάσογλου



[2] Οι οικονομολόγοι εδώ βάζουν μια ένσταση: ότι δεν υπάρχει χρόνος, γιατί σε περίπτωση που γίνει μια τέτοια κίνηση θα καταρρεύσουν αμέσως οι τράπεζες (πολύ πρόσφατος είναι ο τραπεζικός εκβιασμός στην Κύπρο). Ίσως λοιπόν μια κυβέρνηση θα έπρεπε πρώτα με μία Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (θα την υπέγραφε ο Παπούλιας;) να απαλλοτριώσει την Κεντρική και τις θυγατρικές Τράπεζες και να συλλάβει τους μισούς τραπεζίτες. Να έχει δηλαδή έτοιμα ΠΝΠ και εντάλματα συλλήψεων πριν από την προσφυγή για την ακύρωση των μνημονίων.
[3] Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
[4] Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

.feed-links {display: none;}