Ρωσικό χρήμα, κυπριακές τράπεζες

 

Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία

Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013

 Του ΚΩΣΤΗ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ

 

Σε ολοσέλιδο άρθρο της, η «Μοντ» (υπογράφει ο Αλέν Σαλ) αναλύει οριζοντίως και καθέτως το πρόβλημα του ρωσικού χρήματος που έχει κατακλύσει τις κυπριακές τράπεζες. 

Η Λεμεσός, πληθυσμιακά, μπορεί να είναι η δεύτερη κυπριακή πόλη αλλά η πρώτη... ρωσική πόλη στο νησί της Αφροδίτης. Σε ορισμένες περιοχές μάλιστα οι πινακίδες είναι δίγλωσσες (αγγλικές και ρωσικές) αλλά ποτέ ελληνικές. Αυτό ισχύει για τα μεσιτικά γραφεία που προορίζονται για τους VIP οι οποίοι κατοικούν εκατέρωθεν της κεντρικής λεωφόρου στην είσοδο της πόλης. Το παράδοξο είναι ότι οι προσφορές πολυτελών και παραθαλάσσιων διαμερισμάτων είναι γραμμένες αγγλιστί ή ρωσιστί, αλλά η πλέον πολυτελής κατοικία σημειώνεται με κυριλλική γραφή. 

Το χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμη και ένας Κύπριος γιατρός γράφει το όνομά του με κυριλλική γραφή στην πινακίδα του ιατρείου του. Επίσης, μπορεί κανείς να αγοράσει τη ΒΕΣΤΝΙΚ ΚΥΠΡΑ, μια εβδομαδιαία ρωσική εφημερίδα που κυκλοφόρησε το '95 και πουλάει 4.000 φύλλα. Περίπου 8.000 Ρώσοι έχουν δηλώσει μόνιμοι κάτοικοι, ενώ η αρχισυντάκτρια της εφημερίδας υπολογίζει ότι οι ρωσόφωνοι φτάνουν τις 50.000 (Ρώσοι ή πολίτες των πάλαι ποτέ Δημοκρατιών της Σοβιετικής Ενωσης). Ο Αντώνης Σαμπιαούρις, παντρεμένος με Ρωσίδα, τη λέξη ΤΑΧΙ τη γράφει στα ρωσικά για να εξυπηρετεί τους πλούσιους πελάτες: «Οι Ρώσοι ξοδεύουν άφθονο χρήμα». Αρα το πρόβλημα τίθεται ως εξής: μπορεί οι Ρώσοι να ανακουφίζουν την Κύπρο με δικό τους χρήμα, αλλά η κυκλοφορία του γεννά απορίες. Συγκεκριμένα, πολλοί Ευρωπαίοι πολιτικοί, και κυρίως Γερμανοί, αμφισβητούν την ιδέα της βοήθειας προς την Κύπρο, υπό το πρόσχημα ότι δεν επιθυμούν να χρηματοδοτήσουν το μαύρο χρήμα των Ρώσων ολιγαρχών. 

Από την άλλη πλευρά, σύσσωμη η νήσος υπερασπίζεται το χρηματο-οικονομικό της σύστημα. Ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου κάνει τα πάντα για να προσαρμοστεί η νομοθεσία ενάντια στο ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Ωστόσο έρευνες για την τελική εξάρθρωση των δικτύων μαύρου χρήματος διενεργούνται συχνά στην Κύπρο. Ενα από αυτά τα δίκτυα, που ανακαλύφθηκε τον Ιανουάριο στην Ισπανία, αποκάλυψε ένα ολόκληρο σύστημα που περνούσε από την Ανδόρα, τις Σεϊχέλες και την Κύπρο. Εξάλλου η νήσος έχει κατηγορηθεί για μια υπόθεση ρωσικής φορολογικής απάτης που προκάλεσε το θάνατο στη φυλακή, το 2009, ενός δικηγόρου, του Σεργκέι Μαγκνίτσκι, και ανάγκασε τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου να ξεκινήσει μια έρευνα τον Δεκέμβριο του 2012. 

Παρατηρεί ο Στέλιος Πλατύς, οικονομολόγος στο επάγγελμα: «Η Κύπρος δημιούργησε έναν τραπεζικό τομέα, όπως η Ελβετία ή το Λουξεμβούργο, χωρίς όμως να εφαρμόσει τους κανόνες κατά του ξεπλύματος μαύρου χρήματος (antiblanchiment), κυρίως μετά την κατάρρευση της σοβιετικής αυτοκρατορίας. Αλλά μετά την είσοδό της στην Ευρωπαϊκή Ενωση το 2004, έλαβε όλα τα προφυλακτικά μέτρα. Αν είχε προβεί σε πολλά ξεπλύματα μαύρου χρήματος, δεν θα είχαμε ανάγκη την ευρωπαϊκή βοήθεια. Η Κύπρος είναι ένας φορολογικός παράδεισος και ένας τόπος γνωστός για το ξέπλυμα χρήματος. Πάντως, σήμερα οι πιο ασφαλείς τόποι είναι και οι πλέον εξωτικοί: η Σιγκαπούρη, τα νησιά της Καραϊβικής, το Χονγκ Κονγκ, ενώ η Ευρώπη δεν είναι πια το πλυντήριο που ήταν κάποτε». 

Σήμερα τα κεφάλαια των Ρώσων πελατών που έχουν κατατεθεί στις κυπριακές τράπεζες αποτιμώνται μεταξύ 15 και 20 δισεκατομμυρίων, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των οικονομολόγων. Πολυάριθμοι επενδυτές επωφελούνται από το καθεστώς των οφσόρ της Κύπρου και τα φορολογικά προνόμια για να ιδρύσουν εταιρείες. Σύμφωνα με το νόμο, οι τράπεζες υποχρεούνται να γνωρίζουν τους αληθινούς ιδιοκτήτες αυτών των εταιρειών. 

Ο Μάκης Κεραυνός, πρόεδρος της Hellenic Banc, αποφαίνεται με ειρωνεία: «Αραγε οι Ρώσοι ήταν νόμιμοι επενδυτές στη Φρανκφούρτη και στο Λονδίνο, αλλά παράνομοι στη Λευκωσία; Αγγελούδια στην ξένη, αλλά δαίμονες στην Κύπρο;».