Του ΚΩΣΤΑ ΜΑΥΡΙΔΗ*
Μέχρι
πριν μια δεκαετία, η αποχή ήταν σε «φυσιολογικό» ποσοστό λόγω
παραγόντων που δεν αποτελούσαν απαξίωση προς την πολιτική π.χ. πρακτικά
εμπόδια, προσωπικές συγκυρίες μαζί φυσικά με αδιαφορία και απάθεια και
λιγότερο αποστροφή. Δείγμα της σημερινής αντίληψης καταγράφεται σε
πρόσφατο κείμενο όπου πολίτης αναφέρεται στις ευρωεκλογές και
επισημαίνει ότι «ο μεγάλος νικητής των ευρωεκλογών θα είναι ο απλός
πολίτης με το ποσοστό ρεκόρ αποχής…».
Ο
αγανακτισμένος πολίτης απευθυνόμενος στους πολιτικούς συνεχίζει:
«Κύριοι, ο λαός έπαψε να σας έχει εμπιστοσύνη, εκτός από κάποιους
φανατισμένους με τα κόμματα που βλέπουν προς μία κατεύθυνση… Χιλιάδες
κάτοχοι αξιόγραφων, χιλιάδες κουρεμένοι καταθέτες, χιλιάδες άνεργοι,
χιλιάδες απελπισμένες οικογένειες. Τι κάνατε γι αυτούς; ποιους οδηγήσατε
ενώπιον της δικαιοσύνης μέχρι τώρα;». Και καταλήγει, «θα νοιώσουμε ως
απλοί πολίτες επιτέλους μια ηθική ικανοποίηση με τα αποτελέσματα των
εκλογών…». Στην ίδια γραμμή, άλλοι θεωρούν την αποχή «τιμωρία του
συστήματος» και στάση «ενάντια στο κατεστημένο».
Υπάρχουν
πραγματικότητες για το διαμοιρασμό και τη διαχείριση της εξουσίας σε
κόμματα και πρόσωπα. Συγκεκριμένα, ο εκλογικός νόμος δεν επιτρέπει την
τιμωρία του συστήματος μέσω της αποχής αφού τα ποσοστά των κομμάτων
καθορίζονται με βάση όσους ψήφισαν και επέλεξαν πρόσωπα/κόμματα. Με τη
μέθοδο της αναγωγής ψήφου (και αφαίρεση των ποσοστών
αποχής/λευκού/άκυρου) πριμοδοτούνται τα ποσοστά των κομμάτων για σκοπούς
εκλογής. Εκατόν άτομα να ψηφίσουν στις επικείμενες ευρωεκλογές, θα
εκλεγούν έξη ευρωβουλευτές. Και είναι οξύμωρο που διαφημίζουν την αποχή
άτομα με επίγνωση ότι η αποχή παρέχει χώρο και μεγαλύτερη βαρύτητα
στους «κομματικά φανατικούς» να καθορίζουν το αποτέλεσμα. Πάντως, όσοι
αναμένουν την ιδανική πολιτεία με τους ιδανικούς πολίτες για να
συμμετέχουν, μάλλον θα τους προλάβει ο θάνατος…
Εάν
λοιπόν η απαξίωση είναι προς τους πολιτικούς -και όχι προς την
πολιτική-, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να καταγραφεί αυτό είναι στην
κάλπη μέσα από τις επιλογές. Τον τελευταίο καιρό μια συγκυρία παραγόντων
(π.χ. λόγω οικονομικής κρίσης, έντονη λαϊκίστικη και ανάρμοστη
συμπεριφορά πολιτικών και κομμάτων, οι συναλλαγές μεταξύ διαφόρων μορφών
εξουσίας και πολιτικών κ.ά.), έχουν επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το
αρνητικό κλίμα και πολλοί σκέφτονται σοβαρά την αποχή, ιδιαίτερα σε
σχέση με τις επικείμενες ευρωεκλογές. Κάποιοι προφανώς το διαφημίζουν ως
«τιμωρία του άδικου συστήματος», ως «κίνηση ενάντια στα κατεστημένο»
και άλλη παρόμοια ριζοσπαστική και ανατρεπτική φρασεολογία.
Η
αποχή με σκοπό την τιμωρία του συστήματος είναι ψευδαίσθηση. Και
αυταπάτη. Τέτοια αντίληψη φανερώνει την ήττα των πολιτών επειδή το
πολιτικό σύστημα κατάφερε να τους θέσει εκτός μάχης με τρόπο που θεωρούν
την αποχή τους αποτελεσματικό τρόπο αντίδρασης και τιμωρίας του
συστήματος! Στην πραγματικότητα, το σύστημα και το κατεστημένο είναι
πλήρως ευχαριστημένα με την αποχή διότι αυτό συνιστά προχωρημένη νίκη
του συστήματος που εισχώρησε στο επίπεδο της σκέψης, πέραν της πρώτης
αντίδρασης. Η απογοήτευση, απαξίωση, αποστροφή, ο θυμός και η αγανάκτηση
αποτελούν αισθήματα μιας πρώτης αντίδρασης απέναντι σε μια αποκρουστική
πραγματικότητα. Η αποχή αποτελεί ήττα. Και η αποχή που ερμηνεύεται ως
τιμωρία του διεφθαρμένου συστήματος, είναι στην πραγματικότητα η
επικράτηση του συστήματος στη νόηση των ανθρώπων. Οι παραδομένοι και
άβουλοι, εκ των πραγμάτων δεν διεκδικούν και δεν μπορεί να
διαχειριστούν εξουσία.
Δεν
υπάρχει απόλυτη αλήθεια στο θέμα. Υπάρχει όμως σωστό και λάθος που
επαφίεται στον καθένα να το αντιληφθεί μέσα από προσωπική αναζήτηση και
προβληματισμό. Πάντως, είναι όντως δύσκολο να μεταπειστεί κάποιος ότι
έχει λάθος, τη στιγμή που θεωρεί την αποχή ως περίπου ηθική στάση
ενάντια στο … σύστημα. Άλλωστε, οι ψηφοφόροι μπορούν να επιλέξουν όποιον
σχηματισμό ή πρόσωπο επιθυμούν και συλλογικά μπορούν να αλλάξουν το
καθετί στην δημοκρατία.
Συχνά
καταλήγω με την υπόδειξη ότι η κριτική είναι καλή εφόσον προτείνεται
κάτι καλύτερο. Προσθέτω ότι το χειρότερο δεν είναι καλύτερο. Εάν θέλουμε
να αποτρέψουμε την κατρακύλα, αυτό γίνεται με ενεργό πολιτική δράση.
Και είναι δύσκολο.
* Ο Κώστας Μαυρίδης είναι Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής – Είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ - E-mail: mavrides@ucy.ac.cy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου