Ρωσία- Γερμανία-ΗΠΑ και οι αγωγοί πετρελαίου

2 Φεβρουαρίου 2013

 http://www.inprecor.gr

Ανελέητη μάχη, στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο, εξελίσσεται γύρω από το θέμα των κοιτασμάτων φυσικού αερίου, του πετρελαίου και κυρίως των αγωγών μεταφοράς, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, όπου, ως γνωστόν, οι δυο Ρωσικές εταιρίες προσφέρουν διπλάσια τιμή για την αγορά ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ από ότι οι ανταγωνιστές τους. Στην επιφάνεια η σύγκρουση, στην Κύπρο, περιστρέφεται γύρω από τη δύσκολη οικονομική κατάσταση και τη βοήθεια που θα λάβει (ή δεν θα λάβει) από την ΕΕ και ενδεχομένως από τη Ρωσία.

Παρά την ύψιστη σημασία των αγωγών αερίου/πετρελαίου το θέμα είναι «δευτερεύον» και αποτελεί αφορμή για να επανέλθουν στο τραπέζι τα ουσιώδη: η τύχη του ευρώ και της ευρωζώνης και, συναφώς, οι σχέσεις του τριγώνου ΗΠΑ-ΕΕ-Ρωσία.

Κορυφαία στιγμή, έως τώρα, ήταν η δημόσια διαφωνία Σόϊμπλε-Ντράγκι (επικεφαλής της ΕΚΤ) για το εάν η εκδίωξη της Κύπρου (όπως απειλούσε ο Σόϊμπλε) μπορεί να οδηγήσει σε διάλυση της ευρωζώνης. Η διαφορά είναι ότι στην ελληνική περίπτωση όλοι, ΕΕ και ΔΝΤ, μας απειλούσαν με εκδίωξη ενώ οι ελληνικές κυβερνήσεις υπερθεμάτιζαν. Αντίθετα τώρα, με αφορμή την Κύπρο, οι διαφωνίες είναι τόσο έντονες ώστε να εκφράζονται δημοσίως:

-Το ΔΝΤ έχει ομολογήσει δημοσίως (και στελέχη του το επαναλαμβάνουν κάθε τόσο, το είπαν επισήμως και στον Τσίπρα στις ΗΠΑ)ότι το πρόγραμμα απότυχε, το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο.

-Στην ΕΕ άλλα στελέχη υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για την ευρωζώνη άλλα ισχυρίζονται ότι η κρίση δεν έχει τελειώσει.

-Όταν ο Μπερλουσκόνι ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του και τη συνόδευσε με την απειλή ότι θα αποχωρήσει η Ιταλία από το ευρώ, οι αντιδράσεις φανέρωναν πραγματικό πανικό.

-Στην ίδια τη Γερμανία αποδέχονται πλέον ότι μια άλλη πολιτική επιβάλλεται αλλά την αναβάλουν για μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι η κρίση στην ευρωζώνη δεν έχει τελειώσει αλλά, απλώς, η απόλυτη υποταγή της ελληνικής κυβέρνησης επέτρεψε μια μικρή περίοδο ύφεσης του ζητήματος, ένα καθησυχασμό της κοινής γνώμης με ενέσεις πλαστής αισιοδοξίας. Και ότι η εκδίωξη μιας χώρας δεν (θα) οφείλεται σε κάποιους αντικειμενικούς λόγους αλλά στο ποια ομάδα κρατών και συμφερόντων υπερισχύει εντός της ευρωζώνης. Με απλά λόγια όταν η Γερμανία επέβαλλε απολύτως τη θέλησή της υπερίσχυαν οι απειλές χωρίς καμία διαφωνία. Όταν, όμως, η αποτυχία είναι τόσο εξόφθαλμη και βάζει σε τόσους κινδύνους το ευρωζωνικό οικοδόμημα, η γερμανική πολιτική, επομένως και η κυριαρχία του Βερολίνου, αμφισβητείται έντονα. Την αφορμή έδωσε η Κύπρος. Το Βερολίνο προσπαθεί να κερδίσει χρόνο για τις τελικές αποφάσεις ως τις εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Η Ρωσία είναι ο τρίτος παίκτης. Παλινδρομεί για το αν θα δώσει ή όχι βοήθεια στην Κύπρο, κλίνει στο ναι με πρόσφατη δήλωση Πούτιν, θέτει ως όρο (;) την από κοινού βοήθεια με την ΕΕ. Αντίστροφα, στην ΕΕ, πολλοί, ιδίως στη Γερμανία, ζητούν να ερευνηθεί το ξέπλυμα μαύρου (ρωσικού) χρήματος από κυπριακές τράπεζες πράγμα που μεταφράζεται σε προσπάθεια πλήρους εξοβελισμού της Ρωσίας από το παιχνίδι των κοιτασμάτων και, ιδίως, των αγωγών-η μεταφορά του θησαυρού είναι σημαντικότερη από τον ίδιο το θησαυρό. Μπορεί να εικάσει κανείς ότι μόνο αν συναινέσει το Βερολίνο και προσωπικά η Μέρκελ, θα γίνει δεκτή η πρόταση Πούτιν οπότε διευκολύνεται η γενικότερη προσέγγιση Ρωσίας-Γερμανίας με πιθανές προεκτάσεις και επιπτώσεις και στην Ελλάδα, όπου κρίνεται η τύχη ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ. Είναι προφανές ότι στη Γερμανία δεν είναι όλοι σύμφωνοι για την ακολουθητέα πολιτική.

Με αφορμή την Κύπρο (παράλληλα και αλληλένδετα με την κρίση στη Συρία/Ιράν) έχει τεθεί επί τάπητος το σύνολο των ανακατατάξεων και επιρροών στην ευρύτερη περιοχή. Έχω και παλαιότερα υποστηρίξει ότι η σημερινή ισορροπία τρόμου στη Συρία είναι αδιέξοδη και ότι ίσως κάποιοι θεωρήσουν ότι μόνο αν όλοι οι παίκτες αναγκαστούν να γίνουν άμεσα μέρος της κρίσης μπορεί να υπάρξει διέξοδος. Η κρίση στη Συρία φανερώνει όχι μόνο ένα τοπικό αδιέξοδο επικράτησης κάποιας πλευράς αλλά ένα διεθνές αδιέξοδο όπου οι Μεγάλοι παίκτες αδυνατούν είτε να οδηγήσουν την πλευρά που υποστηρίζουν σε καθοριστική νίκη είτε να την υποχρεώσουν να εγκαταλείψει την παρτίδα. Ίσως στη σκέψη ορισμένων η γενίκευση της κρίσης άρει το αδιέξοδο επειδή θα επιτρέψει την άμεση και ενεργό παρέμβαση των ισχυρών παικτών, ως ειρηνοποιών, το έργο έχει ξαναπαιχτεί, στα Βαλκάνια. Αυτό σημαίνει έναν (ακόμα) γενικευμένο αλλά τοπικό πόλεμο. Εκεί οδηγούν πρόσφατες ενέργειες και δηλώσεις.

Οι συγκρούσεις περί την Κύπρο είναι οργανικό μέρος του συνολικού τοπίου, κρίνουν το ρόλο της Μόσχας, συμμετοχή ή εξοβελισμός, τον προσανατολισμό της Γερμανίας ακόμα και την τύχη της ευρωζώνης, όχι για οικονομικούς αλλά για λόγους γεωπολιτικής. Σ’ αυτό το τοπίο κυκλοφορούν ιδέες να βάλει φωτιά στα τόπια η Ελλάδα ανακηρύσσοντας τώρα την ΑΟΖ ώστε να γίνει η χώρα μας άμεσα και ενεργά τμήμα του ανασχεδιασμού της περιοχής. Θα είναι για το καλό μας;