Νερό, πολύτιμο, διαχρονικά ιερό, κοινωνικό αγαθό. Του Νίκου Χρυσόγελου

4/3/2013

http://tvxs.gr

Η ιδιωτικοποίηση του νερού δεν μπορεί να αποτελεί σχεδιασμό για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας. Η υπό συνθήκες πανικού εκποίηση των βασικών υποδομών ύδρευσης Αθήνας και Θεσσαλονίκης, δρομολογείται χωρίς να έχουν παρουσιαστεί, συζητηθεί και αποφασιστεί καν οι όροι της Σύμβασης – Πλαισίου για τη διαχείριση του νερού στα δύο μεγάλα αστικά συγκροτήματα της χώρας.Η πώληση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ δεν μπορεί να στηριχθεί σε επιχειρήματα για μείωση των ελλειμμάτων, εφ΄όσον οι δύο εταιρείες δεν έχουν ελλείμματα αλλά κέρδη. Επιπλέον, το επιχείρημα της χρηματοδότησης με ιδιωτικούς πόρους έργων υποδομών νερού είναι σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει διεθνώς. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι οι ιδιωτικοποιήσεις πόσιμων υδατικών πόρων έχει ως γενικό χαρακτηριστικό την αλόγιστη σπατάλη η οποία οφείλεται στην ελλιπή επένδυση σε υποδομές διανομής, δηλαδή τη μη αειφορική χρήση του νερού. Οι ιδιωτικές εταιρίες δεν επενδύουν σε δίκτυα, και όταν επενδύουν επιζητούν κρατική ενίσχυση. Όσο για τις Ρυθμιστικές Αρχές Υδάτων - που θεσπίστηκαν για να ελέγχουν τους ιδιώτες - η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι δεν κατάφεραν ούτε να συγκρατήσουν τις τιμές ούτε να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες επενδύσεις για έργα υποδομής από τις ιδιωτικές εταιρίες.

Σε διαφορετικές μεταξύ τους χώρες όπως Βρετανία, Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Χιλή, Βολιβία, Αργεντινή, Μαρόκο, Νότιος Αφρική, η ιδιωτικοποίηση του πόσιμου νερού οδήγησε σε πτώση της ασφάλειας και της ποιότητας του, εγκατάλειψη των υποδομών διανομής, πολλαπλασιασμό των τιμών και των νοικοκυριών που υφίστανται διακοπή, τελικά δε, σε κοινωνικές εξεγέρσεις.

Στη Γερμανία το θέμα της ιδιωτικοποίησης των εταιρειών ύδρευσης τέθηκε επανειλημμένα σε τοπικά δημοψηφίσματα ή σε δημοτικά συμβούλια αλλά οι πολίτες,  κάθε φορά, εξέφρασαν την αντίθεσή τους στα σχέδια. Στο Παρίσι και σε άλλους 40 δήμους το πόσιμο νερό επανήλθε μετά από την αποτυχημένη ιδιωτική διοίκηση σε δημόσιο-δημοτικό έλεγχο. Αξίζει να σημειωθεί και η μακρά σειρά αποτυχιών που βαρύνει την Suez Lyonnaise des Eaux, κάτοχο ήδη του 5% της ΕΥΔΑΠ και επίδοξη ιδιοκτήτρια των εταιριών ύδρευσης των δύο μεγαλύτερων πόλεών μας. 

Νίκος Χρυσόγελος

Το νερό είναι αναπαλλοτρίωτο δημόσιο αλλά και οικολογικό αγαθό, απαραίτητο για τη ζωή , την ανθρώπινη κοινωνία και τα οικοσυστήματα. Πρέπει να είναι  προσβάσιμο σε όλους τους πολίτες με δίκαιο τρόπο, χωρίς να υποβαθμίζεται και χωρίς να καταστρέφονται τα οικοσυστήματα. Η διαχείρισή του οφείλει να γίνεται με γνώμονα τη βιωσιμότητα και όχι την λογική της μεγιστοποίησης του κέρδους. Αν η ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ πουληθούν, τότε πρέπει να περάσουν σε κοινωνικό κι όχι ιδιωτικό έλεγχο. Ένα παράδειγμα είναι η Kίνηση Πολιτών 136 που οργανώνει τους πολίτες της Θεσσαλονίκης για να πάρουν στα χέρια τους τη διαχείριση του νερού, αγοράζοντας τις μετοχές της ΕΥΑΘ (χρειάζονται 136 ευρώ ανά υδρόμετρο) επιτυγχάνοντας έτσι τον κοινωνικό έλεγχο στο νερό και την ανάπτυξη μιας δημιουργικής σύμπραξης δημοσίου – κοινωνίας.

Η ολοκληρωμένη διαχείριση είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία για την επάρκεια, προστασία και διατήρηση των υδατικών πόρων και των υδάτινων οικοσυστημάτων αλλά και για να μειώσουμε την κατανάλωση ενέργειας, αφού η προμήθεια, επεξεργασία και διανομή νερού συντελεί σε υψηλή κατανάλωση ενέργειας. Ταυτόχρονα, με την ορθή και αειφορική διαχείριση, μπορούμε να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας σε καινοτόμους αλλά και παραδοσιακούς τομείς σε όλο τον κύκλο του νερού και να πετύχουμε δίκαιες τιμές και ανάκτηση του κόστους του νερού. Η έμφαση στα θέματα διαχείρισης νερού πρέπει να δίνεται: α) στη μείωση της σπατάλης, β) στην επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των νερών μετά από επεξεργασία, και γ) στη χρήση των νερών της βροχής.

Το ανθρώπινο δικαίωμα πρόσβασης σε ύδρευση και αποχέτευση, και την παροχή ύδρευσης και αποχέτευσης ως απαραίτητες δημόσιες υπηρεσίες για όλους, στηρίζει η «Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών: το νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα» απευθυνόμενη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 1.138.000 ευρωπαίοι πολίτες έχουν ήδη υπογράψει σε όλη την Ευρώπη. Προσκαλούμε και στην Ελλάδα τους πολίτες που ενδιαφέρονται να υπογράψουν στη διεύθυνση: http://www.right2water.eu/el. Οι Πράσινοι στο Ευρωκοινοβούλιο σχεδιάζουμε ένα σύνολο δράσεων για να ενισχύσουμε την καμπάνια αυτή σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία που δεν έχουν μέχρι σήμερα συγκεντρώσει αρκετές υπογραφές και έτσι θέτουν σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία. Στη Γερμανία, Αυστρία και Βέλγιο οι πολίτες έχουν συμμετάσχει πολύ μαζικά, αλλά απαιτείται να υπογράψουν αναλογικά οι πολίτες από τουλάχιστον 7 χώρες ώστε να γίνει ληφθεί υπόψη η πρωτοβουλία. Κάντο λοιπόν και εσύ, κινητοποίησε τους φίλους και γνωστούς σου. 

* Ο Νίκος Χρυσόγελος είναι ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων