Ξεπουλάνε την ΕΥΔΑΠ στο 5% της αξίας της!

Του  Λεωνίδα Βατικιώτη - "Επίκαιρα"

Με τη διαδικασία του κατεπείγοντος είναι αποφασισμένη η κυβέρνηση να προωθήσει το επόμενο διάστημα την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ (Εταιρεία 'Υδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης), όπως υποδηλώνουν μια σειρά εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων: από την τροπολογία που ενσωματώθηκε σ' ένα άσχετο νομοσχέδιο για τον τουρισμό, στην οποία προβλέπονται ο συμψηφισμός των χρεών μεταξύ της ΕΥΔΑΠ και του Δημοσίου και η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας ώστε η ΕΥΔΑΠ να δοθεί στο νέο αγοραστή χωρίς τα «βαρίδια» ακόμη κι αυτών των σημερινών εργατικών αμοιβών, μέχρι την απόφαση τροποποίησης του καταστατικού της που έλαβε η γενική συνέλευση των μετόχων της ΕΥΔΑΠ, ώστε πλέον να είναι δυνατή η πώληση ακόμη και ποσοστού άνω του 49% του μετοχικού της κεφαλαίου.

Να σημειωθεί ότι το Ταμείο Ξεπουλήματος -και κατά κόσμον ΤΑΙΠΕΔ- έχει στην κατοχή του ποσοστό ύψους 61,33%. Το κατά πόσο αυτό το ποσοστό τού δόθηκε με νόμιμο τρόπο -και διαθέτει, μάλιστα, το δικαίωμα να το ξεπουλήσει- είναι ένα εντελώς διαφορετικό θέμα, που ευελπιστούμε να τύχει κάποια στιγμή της δέουσας δικαστικής διερεύνησης...

Οι επιπτώσεις, άλλωστε, από την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ θα είναι τόσο δραματικές, ώστε είναι εντελώς βέβαιο ότι η ιδιωτικοποίηση θα αποδειχθεί ένα σύντομο διάλειμμα κι αργά ή γρήγορα το Ελληνικό Δημόσιο -άγνωστο, φυσικά, από τώρα με ποια μορφή- θα κληθεί να διαχειριστεί τα σπασμένα που θα αφήσουν πίσω τους οι ιδιώτες. Όπως συνέβη, εξάλλου, σε δεκάδες περιπτώσεις στο εξωτερικό.

Η πώληση της ΕΥΔΑΠ, ωστόσο, συνιστά ήδη σκάνδαλο -πριν, δηλαδή, να χρειαστεί να δαπανήσουμε πόρους για να καθαρίσουμε την... κόπρο που θα αφήσουν πίσω τους οι ιδιώτες- και, μάλιστα, για πολλούς λόγους.

Πρώτ' απ' όλα, για λόγους οικονομικούς. Όπως περιγράφεται στην ιστοσελίδα της, η ΕΥΔΑΠ διαθέτει πελατολόγιο 4,3 εκατομμυρίων νοικοκυριών (2.020.000 συνδέσεις), ενώ το μήκος των αγωγών της ανέρχεται σε 9.500 χλμ. Ο δε τομέας της αποχέτευσης εξυπηρετεί 3,5 εκατομμύρια κατοίκους, ενώ το συνολικό μήκος των συγκεκριμένων αγωγών ανέρχεται σε 6.000 χλμ. Αν σε αυτά προσθέσουμε τρία μεγάλα διυλιστήρια κι ένα τεράστιο δίκτυο δεξαμενών, έχουμε μια συνολική αξία που ανέρχεται, με συντηρητικές εκτιμήσεις, σε 6,5 δις ευρώ. Αυτά είναι τα χρήματα που θα έπρεπε να καταβάλει σήμερα οποιοσδήποτε (Δημόσιο ή ιδιώτης) επιχειρούσε να κατασκευάσει εξαρχής αυτή την πολύτιμη υποδομή, που δίνει τη δυνατότητα διύλισης 1,5 εκατομμυρίου κ.μ. νερού την ημέρα ώστε να καταναλώνεται περίπου 1 εκατομμύριο κ.μ. νερού.

Με βάση όμως τη χρηματιστηριακή αξία, όπως έχει διαμορφωθεί στο πλαίσιο της ραγδαίας υποτίμησης της τιμής των μετοχών των τελευταίων ετών, η ΕΥΔΑΠ θα πωληθεί γύρω στα 300 εκατ. ευρώ! Αυτά είναι τα χρήματα που αναμένεται να εισπράξει το ΤΑΙΠΕΔ από την πώληση του μεριδίου των μετοχών που κατέχει.

Έτσι όμως φαίνεται και ο λόγος για τον οποίο η τρόικα πιέζει για να προωθηθεί η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ και άλλων δημοσίων επιχειρήσεων. Οι εκπρόσωποι των δανειστών, που ξέρουν ότι και οι δύο εταιρείες ύδρευσης θα καταλήξουν σε χέρια ευρωπαϊκών πολυεθνικών εκμετάλλευσης του νερού, λειτουργούν ως εμπορικοί τους αντιπρόσωποι και πιέζουν για την επιτάχυνση των διαδικασιών, γνωρίζοντας πως πρόκειται για σπάνια ευκαιρία ώστε να βάλουν στο χέρι μια επιχείρηση-φυσικό μονοπώλιο με εξασφαλισμένη πελατεία και χωρίς ανταγωνιστές στο 5% της πραγματικής τιμής της! Υπό το πρίσμα αυτό, η κρίση χρέους, στο όνομα της οποίας προωθείται η ιδιωτικοποίηση, ακόμη κι αν δεν υπήρχε έπρεπε να εφευρεθεί...

Κερδοφόρα επιχείρηση

Η πώληση της ΕΥΔΑΠ είναι όμως αδικαιολόγητη ανεξαρτήτως τιμήματος, εφόσον δεν πρόκειται για κάποια ζημιογόνα επιχείρηση που επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, οπότε θα μπορούσε κάποιος να επικαλεστεί την ανάγκη πώλησης της ως μέσου επίλυσης της δημοσιονομικής κρίσης.
Στην πραγματικότητα, η πώληση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΟ θα επιδεινώσει μακροπρόθεσμα τη δημοσιονομική κρίση. Κι αυτό θα συμβεί γιατί το Δημόσιο θα στερηθεί τα έσοδα που δημιουργεί η κερδοφόρα ΕΥΔΑΠ, η οποία μόνο το 2012 είχε κέρδη ύψους 48 εκατ. ευρώ, ενώ το 2011 είχε κέρδη 26 εκατ., 11 εκατ. το 2010 και 18 εκατ. ευρώ το 2009. Φέτος, δε, μόνο το α' τρίμηνο κατέγραψε κέρδη ύψους 12 εκατ. ευρώ. Από τη στιγμή που θα πωληθεί η ΕΥΔΑΠ, όλα αυτά τα σίγουρα χρήματα θα πάνε στα χέρια των ιδιωτών, στερώντας το Ελληνικό Δημόσιο από πόρους που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν κοινωνική και αναπτυξιακή πολιτική, προγράμματα αντιμετώπισης της ανεργίας κ.λπ.

Η πώληση της ΕΥΔΑΠ είναι απαράδεκτη και για έναν επιπλέον λόγο. Επειδή το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών δεν δικαιολογεί καμία μα καμία μεταβολή στο ιδιοκτησιακό της καθεστώς. Στο παρελθόν πολλές φορές η ιδιωτικοποίηση μιας δημόσιας επιχείρησης εμφανιζόταν σαν «ο από μηχανής θεός» προκειμένου να επιλύσει προβλήματα αποτελεσματικότητας που, σύμφωνα με την τρέχουσα -και αναπόδεικτη- φιλολογία, διατρέχουν τη λειτουργία του Δημοσίου. Στην πράξη, σχεδόν ποτέ οι υποσχέσεις δεν υλοποιήθηκαν. Ας αναλογιστούμε τι ακολούθησε την ιδιωτικοποίηση της Ολυμπιακής και των ναυπηγείων. Στην περίπτωση όμως της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΟ εκλείπει ακόμη κι αυτό το επιχείρημα, από τη στιγμή που οι δύο συγκεκριμένες επιχειρήσεις φέρνουν σε πέρας επάξια ένα καθόλου εύκολο έργο: την υδροδότηση του Λεκανοπεδίου της Αττικής και της Θεσσαλονίκης.

«Τα τρία "πι" αποτελούν το καθημερινό μας μέλημα δουλεύοντας στην ΕΥΔΑΠ: ποιότητα, ποσότητα και πίεση», μας αναφέρει ο Βασίλης Τσόκαλης, εργάτης στις βλάβες και μέλος του Δ.Σ. του συλλόγου προσωπικού της ΕΥΔΑΠ. «Ο ιδιώτης, από τη στιγμή που έχει εξασφαλισμένες πωλήσεις, δεν θα ασχοληθεί με τη συντήρηση. Ό,τι επί δεκαετίες έχουμε καταφέρει θα εξαφανιστεί. Το αποδεικνύουν η κοινή λογική και η διεθνής εμπειρία με ακραία, μάλιστα, παραδείγματα, που οι αγωγοί νερού μολύνονταν με λύματα, όπως συνέβη στον Καναδά και στην Αργεντινή, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν θανατηφόρες επιδημίες».

Η πρώτη συνέπεια από την ιδιωτικοποίηση του νερού, κατά τον ίδιο, θα είναι η θεαματική αύξηση των τιμολογίων. «Αναλογιστείτε ότι με το μισό ευρώ που χρεώνουν σήμερα οι ιδιώτες το μπουκαλάκι του μισού λίτρου η ΕΥΔΑΠ προσφέρει 1.000 λίτρα, όχι μισό. Με την ίδια τιμή εμείς θα προσφέραμε δύο χιλιάδες μπουκαλάκια».

Δημόσια 100%

Ο Βασίλης Τσόκαλης, ωστόσο, δεν θεωρεί ιδανικό το υπάρχον μοντέλο λειτουργίας της ΕΥΔΑΠ. «Υπάρχουν άπειρες δυνατότητες βελτίωσης, αρκεί να ληφθεί μία και απλή απόφαση: η ΕΥΔΑΠ να λειτουργεί προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και των καταναλωτών-πελατών της και όχι προς όφελος των μικρών και μεγάλων εργολάβων που εξυπηρετεί με υπαιτιότητα σχεδόν πάντα όσων σήμερα δουλεύουν για την ιδιωτικοποίηση της. Υπάρχει, για παράδειγμα, η γάγγραινα των εργολάβων, που στο παρελθόν δραστηριοποιούνταν στις νέες συνδέσεις. Μετά το θάνατο όμως της οικοδομής μεταφέρθηκαν στις βλάβες. Ως αποτέλεσμα, οι κακοτεχνίες οργιάζουν, τα κόστη έχουν εκτοξευθεί και μαζί κι η... κοροϊδία, με επισκευές αγωγών σε δρόμους όπου δεν υπάρχουν καν αγωγοί! Η διοίκηση, μάλιστα, για να καλύψει την ορμητική τους είσοδο σε αυτό τον τομέα (κατά 65% έχουν αυξηθεί οι εργολαβίες από πέρσι) καταχωρίζει τις σχετικές δαπάνες στο επενδυτικό πρόγραμμα! Δημιουργική λογιστική για χάρη των εργολάβων.

Οι εργολαβίες ανθούν σε κάθε τομέα: από τη διαχείριση του τηλεφωνικού κέντρου των βλαβών (1022) μέχρι την ανάθεση της φύλαξης του φράγματος του Μόρνου σε εταιρεία security, παρά το γεγονός ότι έχει κρίσιμη σημασία για τη δημόσια υγεία, και φυσικά την Ψυτάλλεια, την οποία με όρους μονοπωλιακούς διαχειρίζεται ιδιώτης, χωρίς να κάνει γνωστή την τεχνολογία που χρησιμοποιεί. Έτσι, εξασφαλίζει την αέναη ανανέωση των συμβολαίων συντήρησης και διαχείρισης, επιβάλλοντας εξωφρενικά κόστη.

»Στον αντίποδα αυτής της λειτουργίας, οι εργαζόμενοι διεκδικούμε την εκ βάθρων αλλαγή του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας, που θα αποκλείει κάθε διαδικασία πώλησης και θα περιλαμβάνει ακόμη και την έξοδο από το Χρηματιστήριο, εξασφαλίζοντας όμως την απρόσκοπτη παροχή άφθονου, φθηνού και ποιοτικού νερού σε κάθε οικογένεια. Ακόμη και των φτωχών και των ανέργων, κι όχι όπως συμβαίνει σήμερα, που η ΕΥΔΑΠ προχωρά σε κατασχέσεις σπιτιών ακόμη και ανέργων από το Πέραμα οι οποίοι δεν έχουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους».

Τέλος, καθόλου αμελητέας σημασίας δεν είναι και το κύμα απολύσεων που θα ακολουθήσει την ιδιωτικοποίηση. Οι εργαζόμενοι στην ΕΥΔΑΠ από 5.100 το 2003 ήδη έχουν μειωθεί στους 2.300 και οι φήμες λένε ότι οι επίδοξοι αγοραστές έχουν διαμηνύσει στο ΤΑΙΠΕΔ πως τη θέλουν με 800 άτομα προσωπικό, αποδεικνύοντας έτσι πως οι ιδιωτικοποιήσεις αυξάνουν την ανεργία και τη φτώχεια. Προφανώς για την ποιότητα του νερού που θα μας προσφέρουν οι ιδιώτες τόσοι εργαζόμενοι αρκούν...