Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ,
τεύχος 1772 στις 8 Αυγούστου 2013
τεύχος 1772 στις 8 Αυγούστου 2013
Σταύρος Χριστακόπουλος
Η«διαρροή» από το Μέγαρο Μαξίμου, η οποία δημοσιεύθηκε στα «Νέα», ανέφερε:
«Ο πρωθυπουργός, ο οποίος αναχωρεί αργά αύριο το απόγευμα για την Ουάσιγκτον, δεν πρόκειται να θέσει το ζήτημα του κουρέματος, αλλά ευελπιστεί ότι η προοπτική της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους θα αναδειχθεί από τον αμερικανό Πρόεδρο και θα λάβει χαρακτηριστικά υποδείξεων προς το Βερολίνο. Τον δρόμο ενός νέουκουρέματος, άλλωστε, υποδεικνύει τους τελευταίους μήνες σχεδόν ανοικτά το ΔΝΤ, που απηχεί σε σημαντικό βαθμό τις θέσεις της Ουάσιγκτον, παρά την κατηγορηματική άρνηση της γερμανικής κυβέρνησης να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση».
«Ο πρωθυπουργός, ο οποίος αναχωρεί αργά αύριο το απόγευμα για την Ουάσιγκτον, δεν πρόκειται να θέσει το ζήτημα του κουρέματος, αλλά ευελπιστεί ότι η προοπτική της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους θα αναδειχθεί από τον αμερικανό Πρόεδρο και θα λάβει χαρακτηριστικά υποδείξεων προς το Βερολίνο. Τον δρόμο ενός νέουκουρέματος, άλλωστε, υποδεικνύει τους τελευταίους μήνες σχεδόν ανοικτά το ΔΝΤ, που απηχεί σε σημαντικό βαθμό τις θέσεις της Ουάσιγκτον, παρά την κατηγορηματική άρνηση της γερμανικής κυβέρνησης να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση».
Με αυτόν τον... αισιόδοξο τρόπο το πρωθυπουργικό
περιβάλλον περιέγραφε τις ελπίδες του Αντώνη Σαμαρά λίγες ώρες πριν
από την αναχώρησή του για την Ουάσιγκτον, όπου σήμερα το βράδυ θα
συναντήσει τον πρόεδρο Ομπάμα. Τα ενεργειακά θέματα και οι αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα είναι οι άλλες παράμετροι της συζήτησης, έτσι όπως έχουν περιγραφεί από τους συνεργάτες του πρωθυπουργού.
Η αλήθεια είναι ότι ο Αντώνης Σαμαράς μεταβαίνει στις ΗΠΑ πιεσμένος. Αλλά και ύστερα από τέσσερα χρόνια έλλειψης ενδιαφέροντος από την πλευρά της δυτικής υπερδύναμης για μια εις βάθος συζήτηση μαζί του. Ούτε ως πρόεδρος της Ν.Δ. ούτε ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ούτε ως συμμέτοχος στην κυβέρνηση Παπαδήμου ούτε ως πρωθυπουργός, εδώ και πάνω από έναν χρόνο, είχε την ευκαιρία για κορυφαίες επαφές και συναντήσεις.
Υπήρχαν και εκείνες οι δηλώσεις μετανοίας παρουσία της καγκελαρίου Μέρκελ μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας, αλλά και η πλήρης προσκόλληση – υποταγή την αποκαλούν απερίφραστα οι αντίπαλοί του – στο Βερολίνο, που μάλλον είχαν καθίσει κομματάκι... βαριές στους Αμερικανούς, των οποίων η αντιπαλότητα με τη Γερμανία στο θέμα της διαχείρισης της οικονομικής κρίσης διαρκώς επιδεινώνεται.
Ίσως το αποκορύφωμα να ήταν η προ μηνών δήλωση Σαμαρά, με την οποία ο πρωθυπουργός αποδεχόταν την υπαγωγή της ελληνικής ΑΟΖ στην ευρωπαϊκή. Άλλο ένα σημείο που για τις ΗΠΑ, γεωστρατηγικό αφεντικό της περιοχής μας, είναι εξαιρετικά δύσκολο να χωνευτεί.
Εν πάση περιπτώσει, ο δίαυλος άνοιξε και ο πρωθυπουργός αναζητεί στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού μια πολιτική ανάσα, ένα είδος στήριξης που θα του δώσει «καύσιμα» για να αντέξει μια διαρκώς επιδεινούμενη εσωτερική κατάσταση – στο όριο της έκρηξης – και να επιτύχει τον στόχο της αποφυγής των εκλογών έως, τουλάχιστον, τη λήξη της ελληνικής προεδρίας στην Ε.Ε.
Απόσταση«ασφαλείας»
Δυστυχώς για τον ίδιο, άμεσα και ουσιώδη κέρδη δενπροβλέπονται και οι προσδοκίες είναι σχετικά περιορισμένες. Ο σημαντικότερος λόγος είναι ότι οι Αμερικανοί, τηρώντας δημοσίως αποστάσεις «ασφαλείας» από τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη και περιοριζόμενοι σε «άσφαιρες» υποδείξεις και συμβουλές, αναζητούν την αναβάθμιση σχέσεων με τους αδύναμους κρίκους της κρίσης, αλλά χωρίς διάθεση να παρέμβουν επί της ουσίας.
Περισσότερο μοιάζουν να ενδιαφέρονται για την κατοχύρωση των συμφερόντων τους στη ρευστή περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, όπου το περιθώριο διαπραγμάτευσης με τους συμμάχους, εταίρους και... υποτελείς τους είναι περίπουανύπαρκτο. Το δόγμα του υιού Μπους – στον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας – «Όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας» καθορίζει παγίως την τακτική της αμερικανικής διπλωματίας. Σε αυτό το κλίμα θα γίνει δεκτός και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας.
Ελλάδα - ΗΠΑ: Μιαδύσκολησχέσηζητάειβελτίωση
Οι Αμερικανοί βρίσκονται σε μια... περίεργη κατάσταση. Ο παραδοσιακός αδιατάρακτος έλεγχός τους στην περιοχή μας και η σχετικά ανώδυνη διατήρηση του ρόλου «επιδιαιτητή», τον οποίο ασκούσαν αφ’ υψηλού, μετακινώντας με άνεση τα πιόνια στη μεγάλη σκακιέρα, υφίσταται κραδασμούς.
Η επονομαζόμενη Αραβική Άνοιξη και οι περιπλοκές που γέννησε, περιείχαν... πολλή Ουάσιγκτον. Στην πρώτηφάση εκδιώχθηκαν επιτυχώς οι Κινέζοι και οι άλλοι «παρείσακτοι» που επιτυχώς υποκαθιστούσαν παραδοσιακά οικονομικά «εργαλεία» ελέγχου, όπως το ΔΝΤ. Όμως οι μετέπειτα εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένου του συριακού εμφυλίου αλλά και των προβλημάτων που θέτει η Τουρκία, έχουν περιπλέξει την κατάσταση.
Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ, επιδιώκοντας να ελέγξουν πλήρως τις επερχόμενες εξελίξεις στο ενεργειακό και γεωστρατηγικό πεδίο, είναι προφανές ότι αναζητούν όσο περισσότερες «σταθερές» είναι δυνατόν. Χωρίς κόστος βεβαίως.
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, ευρισκόμενη σε κατάσταση χρεοκοπίας, αποκλεισμένη από τις αγορές χρήματος και πλήρως ελεγχόμενη από τη γερμανική οικονομική ισχύ, «δεμένη» στον υπό γερμανικό έλεγχο οικονομικό, πολιτικό και θεσμικό μετασχηματισμό της ευρωζώνης και της Ε.Ε. στο σύνολό της, έχει ελάχιστα περιθώρια κινήσεων.
Η κυβέρνηση της χώρας, δέσμια και αυτή στις «μνημονιακές» υποχρεώσεις της, έχει εξαιρετικά περιορισμένο περιθώριο κινήσεων. Η δυνατότητά της για θεαματικές κινήσεις «ανοίγματος» προς τις ΗΠΑ είναι μηδαμινή, καθώς η γερμανική μέγγενη, που κυρίως σφίγγει και σπανίως χαλαρώνει τις στρόφιγγες χρηματοδότησης, δεν επιτρέπει λοξοδρομήσεις από την προτεσταντική αντίληψη της Γερμανίας για την Ευρώπη.
Οι ΗΠΑ δενέχουν σοβαρό περιθώριο – ούτε διάθεση – να προσφέρουν κάποιον εναλλακτικό δρόμο ή μεγάλες οικονομικές διευκολύνσεις. Αντιθέτως, απαιτούν πλήρη υπακοή και... πίστη. Όπως άλλωστε λέει και ένας έμπειρος Έλληνας πολιτικός εδώ και πολύ καιρό, μπορεί η οικονομικήεκμετάλλευση του ελληνικού οικοπέδου να έχει περάσει στη Γερμανία, αλλά η εδαφική... κυριότητα παραμένει ακόμη στις ΗΠΑ.
Η αλήθεια είναι ότι ο Αντώνης Σαμαράς μεταβαίνει στις ΗΠΑ πιεσμένος. Αλλά και ύστερα από τέσσερα χρόνια έλλειψης ενδιαφέροντος από την πλευρά της δυτικής υπερδύναμης για μια εις βάθος συζήτηση μαζί του. Ούτε ως πρόεδρος της Ν.Δ. ούτε ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ούτε ως συμμέτοχος στην κυβέρνηση Παπαδήμου ούτε ως πρωθυπουργός, εδώ και πάνω από έναν χρόνο, είχε την ευκαιρία για κορυφαίες επαφές και συναντήσεις.
Υπήρχαν και εκείνες οι δηλώσεις μετανοίας παρουσία της καγκελαρίου Μέρκελ μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας, αλλά και η πλήρης προσκόλληση – υποταγή την αποκαλούν απερίφραστα οι αντίπαλοί του – στο Βερολίνο, που μάλλον είχαν καθίσει κομματάκι... βαριές στους Αμερικανούς, των οποίων η αντιπαλότητα με τη Γερμανία στο θέμα της διαχείρισης της οικονομικής κρίσης διαρκώς επιδεινώνεται.
Ίσως το αποκορύφωμα να ήταν η προ μηνών δήλωση Σαμαρά, με την οποία ο πρωθυπουργός αποδεχόταν την υπαγωγή της ελληνικής ΑΟΖ στην ευρωπαϊκή. Άλλο ένα σημείο που για τις ΗΠΑ, γεωστρατηγικό αφεντικό της περιοχής μας, είναι εξαιρετικά δύσκολο να χωνευτεί.
Εν πάση περιπτώσει, ο δίαυλος άνοιξε και ο πρωθυπουργός αναζητεί στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού μια πολιτική ανάσα, ένα είδος στήριξης που θα του δώσει «καύσιμα» για να αντέξει μια διαρκώς επιδεινούμενη εσωτερική κατάσταση – στο όριο της έκρηξης – και να επιτύχει τον στόχο της αποφυγής των εκλογών έως, τουλάχιστον, τη λήξη της ελληνικής προεδρίας στην Ε.Ε.
Απόσταση«ασφαλείας»
Δυστυχώς για τον ίδιο, άμεσα και ουσιώδη κέρδη δενπροβλέπονται και οι προσδοκίες είναι σχετικά περιορισμένες. Ο σημαντικότερος λόγος είναι ότι οι Αμερικανοί, τηρώντας δημοσίως αποστάσεις «ασφαλείας» από τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη και περιοριζόμενοι σε «άσφαιρες» υποδείξεις και συμβουλές, αναζητούν την αναβάθμιση σχέσεων με τους αδύναμους κρίκους της κρίσης, αλλά χωρίς διάθεση να παρέμβουν επί της ουσίας.
Περισσότερο μοιάζουν να ενδιαφέρονται για την κατοχύρωση των συμφερόντων τους στη ρευστή περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, όπου το περιθώριο διαπραγμάτευσης με τους συμμάχους, εταίρους και... υποτελείς τους είναι περίπουανύπαρκτο. Το δόγμα του υιού Μπους – στον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας – «Όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας» καθορίζει παγίως την τακτική της αμερικανικής διπλωματίας. Σε αυτό το κλίμα θα γίνει δεκτός και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας.
Ελλάδα - ΗΠΑ: Μιαδύσκολησχέσηζητάειβελτίωση
Οι Αμερικανοί βρίσκονται σε μια... περίεργη κατάσταση. Ο παραδοσιακός αδιατάρακτος έλεγχός τους στην περιοχή μας και η σχετικά ανώδυνη διατήρηση του ρόλου «επιδιαιτητή», τον οποίο ασκούσαν αφ’ υψηλού, μετακινώντας με άνεση τα πιόνια στη μεγάλη σκακιέρα, υφίσταται κραδασμούς.
Η επονομαζόμενη Αραβική Άνοιξη και οι περιπλοκές που γέννησε, περιείχαν... πολλή Ουάσιγκτον. Στην πρώτηφάση εκδιώχθηκαν επιτυχώς οι Κινέζοι και οι άλλοι «παρείσακτοι» που επιτυχώς υποκαθιστούσαν παραδοσιακά οικονομικά «εργαλεία» ελέγχου, όπως το ΔΝΤ. Όμως οι μετέπειτα εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένου του συριακού εμφυλίου αλλά και των προβλημάτων που θέτει η Τουρκία, έχουν περιπλέξει την κατάσταση.
Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ, επιδιώκοντας να ελέγξουν πλήρως τις επερχόμενες εξελίξεις στο ενεργειακό και γεωστρατηγικό πεδίο, είναι προφανές ότι αναζητούν όσο περισσότερες «σταθερές» είναι δυνατόν. Χωρίς κόστος βεβαίως.
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, ευρισκόμενη σε κατάσταση χρεοκοπίας, αποκλεισμένη από τις αγορές χρήματος και πλήρως ελεγχόμενη από τη γερμανική οικονομική ισχύ, «δεμένη» στον υπό γερμανικό έλεγχο οικονομικό, πολιτικό και θεσμικό μετασχηματισμό της ευρωζώνης και της Ε.Ε. στο σύνολό της, έχει ελάχιστα περιθώρια κινήσεων.
Η κυβέρνηση της χώρας, δέσμια και αυτή στις «μνημονιακές» υποχρεώσεις της, έχει εξαιρετικά περιορισμένο περιθώριο κινήσεων. Η δυνατότητά της για θεαματικές κινήσεις «ανοίγματος» προς τις ΗΠΑ είναι μηδαμινή, καθώς η γερμανική μέγγενη, που κυρίως σφίγγει και σπανίως χαλαρώνει τις στρόφιγγες χρηματοδότησης, δεν επιτρέπει λοξοδρομήσεις από την προτεσταντική αντίληψη της Γερμανίας για την Ευρώπη.
Οι ΗΠΑ δενέχουν σοβαρό περιθώριο – ούτε διάθεση – να προσφέρουν κάποιον εναλλακτικό δρόμο ή μεγάλες οικονομικές διευκολύνσεις. Αντιθέτως, απαιτούν πλήρη υπακοή και... πίστη. Όπως άλλωστε λέει και ένας έμπειρος Έλληνας πολιτικός εδώ και πολύ καιρό, μπορεί η οικονομικήεκμετάλλευση του ελληνικού οικοπέδου να έχει περάσει στη Γερμανία, αλλά η εδαφική... κυριότητα παραμένει ακόμη στις ΗΠΑ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου