Robert Kurz: Οικονομική ευθανασία

 http://athemita.wordpress.com

Στην  ιδεολογία της πολιτικής οικονομίας, το χρήμα είναι ένα εξελιγμένο εργαλείο  για την πιο αποτελεσματική παροχή υλικών αγαθών και υπηρεσιών στην κοινωνία, και  για αυτό ακριβώς το λόγο  θα έπρεπε να είναι άνευ σημασίας, με την  οικονομική έννοια του όρου, δεδομένου ότι δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα απλό “πέπλο”  πάνω από την πραγματική παραγωγή και διανομή. Ο Μαρξ, όμως, έδειξε ότι το χρήμα, ως μέσο αξιοποίησης του κεφαλαίου, είναι αυτοσκοπός, ένα φετίχ, και ως εκ τούτου έχει προτεραιότητα σε σχέση με την ικανοποίηση των υλικών αναγκών.

Τα πραγματικά αγαθά παράγονται μόνο εφόσον εξυπηρετούν τον αυτοσκοπό του πολλαπλασιασμού του χρήματος, διαφορετικά η παραγωγή τους παύει, παρόλο που  μπορεί να είναι τεχνικά εφικτή και παρά το γεγονός ότι αποτελεί μια ζωτική ανάγκη. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές σε τομείς όπως ο συνταξιοδοτικός και η υγειονομική περίθαλψη, που οι ίδιοι  δεν είναι  φορείς  αξιοποίησης του κεφαλαίου, αλλά θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από τους μισθούς και τα κέρδη. Σε καθαρά υλικό επίπεδο, υπάρχουν αρκετοί διαθέσιμοι πόροι για να παρέχεται στον πληθυσμό, τρόφιμα και ιατρική φροντίδα, ακόμη και αν ένα αυξανόμενο ποσοστό του πληθυσμού  δεν αποτελεί μέρος του ενεργού εργατικού δυναμικού. Κάτω, όμως, από τις προσταγές του χρήματος-φετίχ, αυτή η αντικειμενική δυνατότητα γίνεται “θνησιγενής”

Τα συστήματα συντάξεων και υγειονομικής περίθαλψης υποτάσσονται έμμεσα στις προσταγές της αφηρημένης αξιοποίησης. Σε συνθήκες δημοσιονομικής κρίσης, και στα δύο εφαρμόζονται  ”προγράμματα εξοικονόμησης δαπανών”.

Αυτό σημαίνει ότι η διαχείρισή τους θα πρέπει να γίνεται  με οικονομικά κριτήρια, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν στις χρηματοοικονομικές  ροές. Ακόμα και μια ιατρική διάγνωση γίνεται εμπόρευμα, υπό την πίεση του ανταγωνισμού. Στόχος δεν είναι η υγεία και η ευημερία των ανθρώπων, αλλά η χορήγηση φαρμάκων για την εξασφάλιση της παραγωγικότητας, από τη μία, και η διαχείριση της ασθένειας, από την άλλη.

Ο ιδανικός εργαζόμενος, για τα υπάρχοντα συστήματα υγείας, θα πρέπει να έχει την κράση αθλητή ολυμπιακών αγώνων (για να αυξάνει το εθνικό προϊόν), αλλά συγχρόνως θα πρέπει και να υποφέρει από κάποια χρόνια πάθηση (για να γεμίζουν τα ταμεία του συστήματος υγείας),  και να τα τινάξει εθελοντικά, όταν φτάσει σε ηλικία συνταξιοδότησης (για να μη γίνεται βάρος στον καπιταλισμό).

Ήταν η ίδια η ιατρική επιστήμη που άνοιξε τον δρόμο για τον υπέροχο αυτό υπολογισμό. Έχει προχωρήσει δε τόσο πολύ που όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζουν πολύ παραπάνω αφότου βγουν σε σύνταξη. Και αυτό είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα για το πώς ο ανταγωνισμός ασκεί πίεση στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων που δεν είναι πλέον συμβατή με τη λογική του κεφαλαίου. Η “βουβή δύναμη των περιστάσεων” (Μαρξ) δημιουργεί  έτσι μια τάση,  να αντιστραφούν οι  αναμφισβήτητες ιατρικές κατακτήσεις.

Η παραγωγή τεχνητής φτώχειας έχει προληπτικό χαρακτήρα. Στη Γερμανία, το προσδόκιμο όριο ζωής των χαμηλότερα αμειβόμενων εργατών, μειώθηκε κατά 2 χρόνια (από 77,5 χρόνια σε 75,5), από το 2001. Όσοι δεν βγάζουν αρκετά, ούτε για την απλή επιβίωσή τους, παρά το ότι εργάστηκαν σκληρά σε θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης, φτάνουν στα γεράματά τους τόσο εξαντλημένοι, που η ιατρική πλέον δεν μπορεί να τους προσφέρει τίποτα. Επιπλέον, έχουν μικρότερη πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, ανάλογα με το βαλάντιο του καθενός.

Παράδειγμα τα ελληνικά νοσοκομεία που ουσιαστικά έχουν χρεοκοπήσει, και όπου οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες έχουν αναστείλει την προμήθεια φαρμάκων για τον καρκίνο, το AIDS και την ηπατίτιδα, και διέκοψαν και την παροχή ινσουλίνης. Αυτή δεν είναι η εξαίρεση στον κανόνα, αλλά η εικόνα του μέλλοντος που μας περιμένει. Τουλάχιστον για τους φτωχούς αρρώστους και τους “περιττούς”, και για όλους όσους είναι άχρηστοι πια από καπιταλιστική σκοπιά. Σε όλους αυτούς, οι ειδικοί, οι τεχνικοί, θα κάνουν την ίδια ερώτηση που έκανε ο βασιλιάς της Πρωσίας Φρειδερίκος στους στρατιώτες του, καθώς λιποτακτούσαν από το πεδίο της μάχης: “Σκυλιά! Θέλετε να ζήσετε για πάντα;”