Στο «σφαγείο» είκοσι χιλιάδες εκπαιδευτικοί

Το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για δραστική μείωση των εκπαιδευτικών μέχρι το 2015 με βασικό κριτήριο το ύψος του μισθού. Στην πρώτη γραμμή όσοι έχουν πάνω από 20 χρόνια υπηρεσίας. «Εξωση» 50.000 μαθητών μέχρι το 2016 από τα Γενικά Λύκεια .

Το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για δραστική μείωση των εκπαιδευτικών μέχρι το 2015 με βασικό κριτήριο το ύψος του μισθού. Στην πρώτη γραμμή όσοι έχουν πάνω από 20 χρόνια υπηρεσίας. «Εξωση» 50.000 μαθητών από τα Γενικά Λύκεια μέχρι το 2016

→Την 1.1.2013 ο αριθμός των υπηρετούντων εκπαιδευτικών (μόνιμοι, αναπληρωτές, ωρομίσθιοι) στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ανερχόταν σε 86.842. Στην έναρξη του τρέχοντος σχολικού έτους υπηρετούν 73.533 καθηγητές όλων των ειδικοτήτων. Δηλαδή, ήδη περίπου 13.300 καθηγητές εξαφανίστηκαν από το εκπαιδευτικό τοπίο

→Με τις πανελλαδικού χαρακτήρα εξετάσεις σε όλες τις τάξεις του Λυκείου θα εξωθηθεί να εγκαταλείψει τη γενική εκπαίδευση τουλάχιστον το 25% του μαθητικού πληθυσμού ώστε να στραφεί στην κατάρτιση και τη μαθητεία–απλήρωτη εργασία

ΕΡΕΥΝΑ του Χρήστου Κάτσικα

Με εργαλεία τις αιφνιδιαστικές αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα και την εξαφάνιση μαθημάτων, τις συγχωνεύσεις σχολείων την περίοδο 2014/15 και τη συγχώνευση σημαντικού αριθμού τμημάτων, η «ειδική ομάδα» διαχείρισης του προσωπικού που έχει συγκροτηθεί στο υπουργείο Παιδείας (έξω και πέρα από τους θεσμοθετημένους εκπαιδευτικούς φορείς) έχει σχεδιάσει τον εξοστρακισμό 20.000 εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με βασικό κριτήριο το ύψος του μισθού, βάζοντας στην πρώτη γραμμή στόχευσης τους εκπαιδευτικούς με πάνω από 20 χρόνια υπηρεσίας.

Η δραστική μείωση του εκπαιδευτικού προσωπικού μέσω της διαθεσιμότητας–απόλυσης συνδέεται με ένα νήμα με την ουσιαστική κατάργηση των οργανικών θέσεων και τη δραματική επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων και των μισθολογικών δεδομένων των εκπαιδευτικών που θα κρατήσουν τη θέση τους, ενώ την ίδια στιγμή έχει σχεδιαστεί μια παράλληλη πορεία για τον μαθητικό πληθυσμό, ένα μέρος του οποίου θα εξωθηθεί να εγκαταλείψει τη γενική εκπαίδευση και να στραφεί κυρίως στην κατάρτιση και τη μαθητεία–απλήρωτη εργασία.

Οπως φαίνεται και στον σχετικό πίνακα, οι αριθμοί είναι αμείλικτοι, το ίδιο και οι προθέσεις του κυβερνητικού επιτελείου. Από την επεξεργασία των στοιχείων προκύπτει ότι την 1.1.2013 ο αριθμός των υπηρετούντων εκπαιδευτικών (μόνιμοι, αναπληρωτές, ωρομίσθιοι) στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Γυμνάσια και Λύκεια όλων των τύπων) ανερχόταν σε 86.842. Την 1η Σεπτεμβρίου του 2013, δηλαδή, στην έναρξη του τρέχοντος σχολικού έτους, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπηρετούν 73.533 καθηγητές όλων των ειδικοτήτων. Δηλαδή, ήδη περίπου 13.300 καθηγητές εξαφανίστηκαν από το εκπαιδευτικό τοπίο. Πρόκειται για περίπου 3.000 που βγήκαν στη σύνταξη, 2.200 που βγήκαν σε διαθεσιμότητα, 3.500 που εξωθήθηκαν σε μετάταξη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση ή σε διοικητικές θέσεις, ενώ πάνω από 4.500 αναπληρωτές δεν επαναπροσλήφθηκαν.

Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (Νηπιαγωγεία και Δημοτικά Σχολεία) υπηρετούν φέτος 70.243 δάσκαλοι, νηπιαγωγοί και καθηγητές των ειδικοτήτων Πληροφορικής, Αγγλικής Φιλολογίας, Γαλλικής Φιλολογίας, Γερμανικής Φιλολογίας και Καλλιτεχνικών. Να θυμίσουμε στο σημείο αυτό ότι πρώτη χρονιά φέτος, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, δεν έγινε κανένας διορισμός εκπαιδευτικών.

Ο σχεδιασμός του υπουργείου Παιδείας είναι μέχρι τον Ιούνιο του 2015 να έχουν μπει σε διαθεσιμότητα–απόλυση περίπου 20.000 εκπαιδευτικοί. Η διαδικασία έχει δύο παραμέτρους:

1) Με εργαλείο το ωρολόγιο πρόγραμμα και με τη μέθοδο του απόλυτου αιφνιδιασμού, εξαφανίζονται μαθήματα ή ειδικότητες και μαζί με αυτά και το προσωπικό που τα διδάσκει. Με τη μέθοδο αυτή το υπουργείο Παιδείας έσβησε σε μια νύχτα του Ιουλίου δεκάδες ειδικότητες των Επαγγελματικών Λυκείων και έθεσε σε διαθεσιμότητα περίπου 2.200 εκπαιδευτικούς.

Με την ίδια μέθοδο, η «ειδική ομάδα» που έχει αναλάβει την επιχείρηση «εξυγίανσης» της διαχείρισης του εκπαιδευτικού προσωπικού έσβησε στα μέσα Αυγούστου το μάθημα της Τεχνολογίας από τα Γυμνάσια με στόχο τη δημιουργία εφεδρικής δεξαμενής περίπου 1.300 καθηγητών, οι οποίοι θα έπαιζαν τον ρόλο της ρεζέρβας στην περίπτωση που θα «κολλούσε» η διαθεσιμότητα των διοικητικών υπαλλήλων των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, για τους οποίους το σχέδιο εξοστρακισμού είχε δυσκολότερους όρους υλοποίησης. Καθώς, όμως, πλησίαζε η απειλή της απεργίας διαρκείας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, απειλή που αρχικά είχε υποτιμηθεί από το επιτελείο του υπουργείου Παιδείας, το τελευταίο προτίμησε να αφήσει για το μέλλον το σχέδιο αυτό.

Κλίμα εφησυχασμού

Και κάτι άλλο. Το υπουργείο Παιδείας έδωσε πριν από λίγες μέρες τα ωρολόγια προγράμματα όλων των τάξεων του Γυμνασίου, του Λυκείου και του ΕΠΑΛ. Καθησυχαστικό; Καθόλου, αν σκεφτεί κανείς δύο πράγματα: πρώτον, ότι για φέτος αυτά που «λειτουργούν» είναι της Α΄ Γυμνασίου, Α΄ Λυκείου και Α΄ΕΠΑΛ και δεύτερον, ότι η «ειδική ομάδα» κινείται στο πλαίσιο δημιουργίας κλίματος εφησυχασμού για να είναι το αιφνιδιαστικό της χτύπημα αποτελεσματικότερο.

2) Το δεύτερο εργαλείο δημιουργίας τεχνητών πλεονασμάτων εκπαιδευτικών είναι η νέα μαζική συγχώνευση σχολείων, κυρίως Δημοτικών και Λυκείων και δευτερευόντως Γυμνασίων την περίοδο 2014 – 2015. Θα έχει προηγηθεί η σταδιακή εξαφάνιση των 100 Επαγγελματικών Σχολών (ΕΠΑΣ) και η συγχώνευση μερικών χιλιάδων τμημάτων στη διάρκεια κυρίως του σχολικού έτους 2014-15.

Το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας ήταν η συγχώνευση τμημάτων να αρχίσει από φέτος και γι’ αυτόν τον λόγο εξάλλου έφερε τροποποίηση στη Βουλή για αύξηση των μαθητών κατά 10% ανά τμήμα σε έκτακτες περιπτώσεις, δηλαδή, όποτε το ίδιο όριζε. Για δεύτερη φορά η εξαγγελία της απεργίας διαρκείας ανάγκασε το υπουργείο Παιδείας να αποσύρει την τελευταία στιγμή την τροποποίηση.

Στο σημείο αυτό χρειάζεται να κάνουμε μία ακόμη διευκρίνιση που αφορά κάποιες φαινομενικά «ανεξήγητες» ενέργειες του υπουργείου, οι οποίες είναι όμως εξηγήσιμες. Αναφερόμαστε στο «πηγαινέλα» της ανάθεσης του μαθήματος της Ιστορίας στους ξενόγλωσσους καθηγητές, που μέσα σε τρεις μέρες άλλαξε δυο φορές. Και αυτή η ενέργεια συνδέεται αποκλειστικά με την πρόθεση του υπουργείου Παιδείας και της «ειδικής ομάδας» να «φορτώσει» τη δεξαμενή των πλεοναζόντων καθηγητών με «φρέσκο αίμα» των ξενόγλωσσων εκπαιδευτικών, που αποτελούν σταθερό στόχο. Και πάλι η απειλή της απεργίας έκανε το θαύμα της και το υπουργείο Παιδείας αναγκάστηκε να αναβάλει για «καλύτερη εποχή» τα σχέδιά του.

Παράλληλα, ο πρόσφατος νόμος για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με τον οποίο αλλάζουν όλη η δομή και η κατεύθυνση του γενικού Λυκείου και της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, συνδέεται, εκτός των άλλων πολύ σοβαρότερων ζητημάτων, και με την επιχείρηση μείωσης του εκπαιδευτικού προσωπικού.

Λιγότεροι μαθητές

Με τις πανελλαδικού χαρακτήρα εξετάσεις σε όλες τις τάξεις του Λυκείου, με άλλα λόγια με την κρυφή ενσωμάτωση του συστήματος επιλογής στην καρδιά της λυκειακής βαθμίδας, οδηγείται, με μαθηματική ακρίβεια, στην απόρριψη και στον εξοστρακισμό τουλάχιστον το 25% του μαθητικού πληθυσμού. Είναι φανερό ότι μέσα σε λιγότερο από μια πενταετία λειτουργίας του Γενικού Λυκείου, αυτό θα έχει χάσει περίπου 50.000 μαθητές από τους 200.000 που φοιτούν σήμερα. Λιγότεροι μαθητές, λιγότερα σχολεία, λιγότεροι καθηγητές.

Στόχος, το μεγαλύτερο μέρος από τους μαθητές που θα φεύγουν από το Γενικό Λύκειο σαν «πλεονάζον προσωπικό» σε επιχείρηση που «εξυγιαίνεται» να μην κατευθύνεται ούτε καν στην επαγγελματική εκπαίδευση αλλά στη φτηνή κατάρτιση τύπου ΙΕΚ, δημόσιου και ιδιωτικού, στην αρχή φαινομενικά δωρεάν και έπειτα κανονικά με δίδακτρα. Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Παιδείας, οι ομάδες εκπαιδευτικών που θα τεθούν σε διαθεσιμότητα δεν είναι σταθερές (καθώς ποικίλλουν ανάλογα με την ειδικότητα), αλλά σταθερότατη είναι η κατεύθυνση για εξοστρακισμό κυρίως εκπαιδευτικών με πολλά χρόνια υπηρεσίας και υψηλότερο μισθό (από τους νεότερους). Ο σχεδιασμός βασίζεται στην πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης για τα κριτήρια διαθεσιμότητας – κριτήρια μοριοδότησης για να μείνουν στην εκπαίδευση οι φτηνότεροι, αυτοί που στοιχίζουν λιγότερο στο κράτος.

Το σχέδιο έχει ως εξής: «Κατασκευάζονται» χιλιάδες πλεονάζοντες εκπαιδευτικοί και κατόπιν, με τα «κριτήρια διαθεσιμότητας», φεύγουν αυτοί που έχουν τα λιγότερα μόρια. Ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, με δήλωσή του στην εφημερίδα «Greek Helald Tribune», ξεκαθαρίζει την πρόθεση της κυβέρνησης να θέσει σε διαθεσιμότητα και να προχωρήσει και σε απολύσεις όσων «περισσέψουν».

Τα μόρια είναι κομμένα και ραμμένα έτσι ώστε να παίρνουν τα λιγότερα όσοι έχουν περισσότερα χρόνια υπηρεσίας και μισθούς που κυμαίνονται από 1.100–1.500 ευρώ. Τυχαίο; Καθόλου, αν σκεφτεί κανείς ότι εκτός από την απαλλαγή του κρατικού προϋπολογισμού από τους «υψηλόμισθους» των 1.200 ή 1.300 ευρώ, δίνεται και μια μεγάλη ευκαιρία στην ηγεσία του υπουργείου να ξεδιπλώσει την πιο δηλητηριώδη αλλά παράλληλα και πειστική επικοινωνιακή καμπάνια: «Για κάθε έναν βαριεστημένο, κουρασμένο, αδιάφορο και με χαμηλά προσόντα εκπαιδευτικό θα προσλαμβάνουμε νέα παιδιά, με φρέσκες ιδέες, ορεξάτα, με ξένες γλώσσες και μεταπτυχιακά και πλήθος επιμορφώσεις». Φυσικά, θα ξεχάσει να αναφέρει ότι οι νέοι αυτοί πτυχιούχοι θα έχουν μισθό 650-700 ευρώ και εργασιακές συνθήκες που θα θυμίζουν τις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Το «ρεκτιφιέ» στη «διαχείριση» του εκπαιδευτικού προσωπικού, όπως είπαμε, το έχει αναλάβει η «ειδική ομάδα». Φαντάζει, αλήθεια, παράδοξο. Σε μια περίοδο που οι παρεμβάσεις, οι αλλαγές, οι νόμοι του υπουργείου Παιδείας πέφτουν σαν το χαλάζι, το πρώην Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (σήμερα ΙΕΠ), το ανώτατο θεσμοθετημένο εκπαιδευτικό όργανο, βρίσκεται στα… αζήτητα.

Τι συμβαίνει; Γιατί το υπουργείο Παιδείας δείχνει να παραγκωνίζει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο; Προφανώς το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο αντιμετωπίζεται ως βαρίδι από την πρώην και νυν πολιτική ηγεσία του υπουργείου, το οποίο αγκομαχά να «τρέξει» μια σειρά νομοθετημάτων στην εκπαίδευση (που αλλάζουν το DNA της) και δεν έχει την πολυτέλεια του παραμικρού εσωτερικού διαλόγου–αντιλόγου και καθυστερήσεων από τις «χρονοβόρες» επιτροπές του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

Η «ειδική ομάδα» προβλέπεται από το νέο «Μνημόνιο 3». Συγκεκριμένα, στο κεφάλαιο «Δράσεις για την τέταρτη αξιολόγηση» και με τον εύηχο τίτλο «Αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος» προβλέπεται πως «η κυβέρνηση συστήνει μια ανεξάρτητη ειδική ομάδα εκπαιδευτικής πολιτικής με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση) και της αποτελεσματικότερης χρήσης πόρων»!

Μιλάμε ουσιαστικά και τυπικά για «εκτέλεση συμβολαίου μετάλλαξης-διάλυσης», με αυστηρώς λογιστικά κριτήρια, του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα (όποιου είχε απομείνει) της σχολικής εκπαίδευσης, των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών, των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών, των διορισμών και των προσλήψεων.