Διαδεδομένο στη χώρα μας το άθλημα
με το οποίο η σημερινή κρίση και η κατάρρευση αποδίδονται σε αμαρτίες
από το παρελθόν. Ωστόσο, η αυτομαστίγωση, ακόμη και δικαιολογημένη, δεν
φωτίζει το πρόβλημα, το συσκοτίζει.
Το μέγεθος και τα ελλείμματα του κράτους, πελατειακό σύστημα και
διαφθορά, δημοσιοϋπαλληλία και γραφειοκρατία, παρασιτισμός και
υπερκαταναλωτισμός, προβάλλονται κατά κόρον, με συνέπεια οι ευθύνες για
τη σημερινή δραματική κατάσταση να μην αποδίδονται στους πράγματι
υπευθύνους, αλλά να διαχέονται στο σύνολο της κοινωνίας και μάλιστα σε
μεγαλύτερο βαθμό στους αρχομένους απ' ό,τι στους άρχοντες, περισσότερο
στα θύματα απ' ό,τι στους θύτες. Αυτός είναι ο ρόλος της επικρατούσας
ιδεολογίας: να μεταθέτει τις ευθύνες της άρχουσας τάξης στις αρχόμενες,
για αμαρτίες αρχόντων να ενοχοποιεί τους αρχομένους.
Οι παραδοσιακές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας ήταν και
παραμένουν σοβαρές. Ωστόσο, με την άφρονα πολιτική λιτότητος και τη
βαθιά ύφεση, όλα επιδεινώνονται, ουδενός προβλήματος η επίλυση
προωθείται. Πρόσφατη μελέτη του Πολ Ντεγκρό από την Οικονομική Σχολή του
Λονδίνου και συμβούλου της Επιτροπής στις Βρυξέλλες τεκμηριώνει ότι η
σημερινή βαθιά ύφεση, ανεργία και φτώχεια στην Ελλάδα και στον ευρωπαϊκό
Νότο δεν σχετίζεται τόσο με τις παραδοσιακές ανισορροπίες και αδυναμίες
των εθνικών οικονομιών όσο κυρίως με την ένταση των πολιτικών
λιτότητος, που επιβάλλουν οι ευρωπαϊκές Αρχές. «Φάρμακο» φρικτότερο από
τη νόσο. Πέρα από οποιαδήποτε θεωρία, επιβεβαιώνεται ότι εάν σήμερα οι
κοινωνίες του Νότου καταποντίζονται στην «κόλαση», αυτό οφείλεται όχι
τόσο στις παραδοσιακές παθογένειες όσο κυρίως στη σαρωτική «θεραπευτική
αγωγή», που ως οδοστρωτήρας επιβάλλεται με ευθύνη της Ευρωζώνης.
Στην Ελλάδα, η λιτότητα αφαιρεί ετησίως υπέρ των δανειστών
περισσότερο από 10% του κατά κεφαλήν εισοδήματος, προκαλώντας τη
βαθύτερη ύφεση στην Ευρωζώνη. Οι εσπευσμένες θυσίες του ελληνικού λαού
δεν ήταν αναγκαίες, υπογραμμίζει ο Βέλγος οικονομολόγος, δεν επιλύουν τα
διαρθρωτικά προβλήματα της χώρας, τα περιπλέκουν ακόμη περισσότερο, τα
καθιστούν ανεπίλυτα. Η εκτίναξη των spreads από το 2010 δεν
τροφοδοτήθηκε τόσο από διαρθρωτικές αδυναμίες της χώρας όσο κυρίως από
κερδοσκοπία των αγορών αφού ουδείς μηχανισμός σταθεροποίησης προβλεπόταν
για το ευρώ. Δημιουργήθηκε χρηματοπιστωτική φούσκα όχι λόγω ελληνικών
αδυναμιών, αλλά λόγω απουσίας πραγματικής ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας,
που όφειλε να αναλαμβάνει ως τελικός πιστωτής τα δημόσια χρέη. Η
καθυστερημένη δέσμευση του προέδρου Ντράγκι (6 Σεπτεμβρίου 2012) να
αγοράζει κρατικά ομόλογα σε απεριόριστες ποσότητες αποδείχθηκε αρκετή
για να «ξεφουσκώσουν» τα spreads σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, χωρίς βέβαια
να έχει διορθωθεί κάποιο διαρθρωτικό πρόβλημα είτε στην Ελλάδα είτε στις
λοιπές υπερχρεωμένες χώρες.
Σε όλες τις περιπτώσεις, η λιτότητα επιδείνωσε τη σχέση
χρέους/ΑΕΠ, εφ' όσον το χρέος αυξήθηκε και το ΑΕΠ συρρικνώθηκε. Οσο
σκληρότερη η λιτότητα τόσο δυσμενέστερη η σχέση χρέους /ΑΕΠ. Η
εσπευσμένη λιτότητα μετέτρεψε την αρχική κρίση ρευστότητος σε ανεπίλυτη
κρίση φερεγγυότητος, τα χρέη των χωρών-μελών αποβαίνουν το ένα μετά το
άλλο μη βιώσιμα, η διαγραφή τους αποτελεί σήμερα μονόδρομο. Στην
τελευταία διαπίστωση, ο οικονομολόγος επικαλείται τη σύμφωνη γνώμη του
ΔΝΤ (Οκτώβριος 2012).
Η ευρωπαϊκή κρίση, ενώ ξεκίνησε ως κερδοσκοπική, επιδεινώθηκε
από τη στιγμή που τα αισθήματα «φοβού και πανικού» των χρηματαγορών
μεταδόθηκαν στους Ευρωπαίους ιθύνοντες. Με την εσπευσμένη επιλογή της
λιτότητας, σημειώθηκε μεγαλύτερη καταστροφή απ' ό,τι σταθεροποίηση των
οικονομιών, συντριβή εκατομμυρίων ανθρώπων, που δεν είχαν καμιά ευθύνη
και των οποίων οι θυσίες δεν βελτιώνουν σε τίποτα τις αντίστοιχες
οικονομίες, αλλά συμβάλλουν στον καταποντισμό τους. Τα ελλείμματα
οφείλουν να ισοσκελίζονται, τα χρέη να αποπληρώνονται, αλλά βαθμιαία,
όχι απότομα, σε βάθος χρόνου, ώστε να παραμένουν θετικοί οι ρυθμοί
ανάπτυξης και η δημιουργία πρόσθετου εισοδήματος.
Οι πιστώτριες χώρες, όπως η Γερμανία, οφείλουν να αυξάνουν τις
δαπάνες, να ωθούν τις οικονομίες τους σε υψηλότερους ρυθμούς, ώστε να
αντισταθμίζουν την επιβράδυνση από την υπερχρεωμένη ευρωπαϊκή
περιφέρεια. Ενόσω οι πλεονασματικές χώρες προσφεύγουν και αυτές σε
περικοπές δαπανών, η ισοσκέλιση στο Νότο αποβαίνει ανέφικτη, η Ευρωζώνη
δεν σταθεροποιείται, αλλά ευθραυστοποιείται. Ο πανικός των ιθυνόντων και
η δουλικότητα απέναντι στην κερδοσκοπία των αγορών φέρουν την πρώτη
ευθύνη για την ελληνική τραγωδία και το ευρωπαϊκό αδιέξοδο. Για την
καταστροφική αφροσύνη, οι μη αιρετοί άρχοντες Βρυξελλών και Φρανκφούρτης
παραμένουν στο απυρόβλητο, αφού δεν λογοδοτούν πουθενά. Ομως, οι
πρόθυμες και πειθήνιες κυβερνήσεις, που, ως «αποικιακοί ανθύπατοι»,
διεκπεραιώνουν την ολέθρια συνταγή, αφού εκτίθενται στη λαϊκή
ετυμηγορία, δεν θα έπρεπε να εισπράττουν τίμημα ανάλογο με τα θλιβερά
αποτελέσματά τους;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου