INFOWAR
Του Αρη Χατζηστεφάνου
Το δημοψήφισμα της περασμένης εβδομάδας στα νησιά Φόκλαντ/Μαλβίνες για την παραμονή τους στη βρετανική κυριαρχία θύμισε σε πολλούς τη στρατιωτική σύγκρουση δυο αποτυχημένων νεοφιλελεύθερων καθεστώτων. Μια μουσική ιστορία που αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς παράγοντες της Ε.Ε. χτυπούν και πάλι τα τύμπανα του πολέμου.
«Τι πήγαμε και κάναμε, Μάγκι;» τραγουδούσαν οι Πινκ Φλόιντ όταν η Βρετανίδα πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ κήρυξε τον πόλεμο στην Αργεντινή για τα νησιά Φόκλαντ – ή Μαλβίνες όπως τα αποκαλούν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Μέσα σε μερικές αράδες στίχων, το συγκρότημα περιέγραφε το πέρασμα της Βρετανίας από την εκρηκτική ανάπτυξη που ακολούθησε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι το νεοφιλελεύθερο πείραμα της Σιδηράς Κυρίας και τον πόλεμο των Φόκλαντ. «Δεν ξέρω αν πρέπει να φωνάξω ή να ουρλιάξω – τι απέγινε το μεταπολεμικό όνειρο» κατέληγαν οι Πινκ Φλόιντ.
Καθώς οι κάτοικοι των Φόκλαντ/Μαλβίνες υπερψήφισαν τη διατήρηση των νησιών υπό βρετανική κυριαρχία –σε ένα δημοψήφισμα που χαρακτηρίστηκε, ακόμη και από τον βρετανικό Τύπο, «στημένη φιέστα» της αγγλικής διπλωματίας- αρκετοί θυμήθηκαν ότι εκείνος ο πόλεμος του 1982 ήταν κάτι περισσότερο από μια στρατιωτική αντιπαράθεση για κάτι νησάκια. «Η Θάτσερ», μας εξηγούσε η συγγραφέας Ναόμι Κλάιν στο ντοκιμαντέρ «Catastroika», «χρειάστηκε δύο πολέμους για να επιβάλει τις μαζικές ιδιωτικοποιήσεις», που μέχρι τότε είχαν δοκιμαστεί μόνο σε δικτατορικά καθεστώτα. Ο ένας πόλεμος, έλεγε η συγγραφέας του βιβλίου «Το δόγμα του σοκ», ήταν αυτός με την Αργεντινή και ο δεύτερος με τους Βρετανούς απεργούς ανθρακωρύχους.
Γι” αυτόν ακριβώς τον «διμέτωπο» αγώνα εναντίον του εξωτερικού και του εσωτερικού εχθρού τραγουδούσαν παλαιότερα και οι Exploited – ένα από τα πλέον πολιτικοποιημένα (και λιγότερο μελωδικά) συγκροτήματα της βρετανικής πανκ σκηνής. «Ας ξεκινήσουμε έναν πόλεμο είπε μια μέρα η Μάγκι. Οι μάζες των ανέργων θα σταματήσουν να μας ενοχλούν και θα πάνε σαν πρόβατα στον πόλεμο», εξηγούσαν οι Exploited. Και όταν τα «πρόβατα» επέστρεψαν στην πατρίδα, είχε έρθει η σειρά του σκηνοθέτη Σέιν Μίντοους να περιγράψει στην ταινία του «This is England» πώς ο θρίαμβος του πολέμου έδωσε και πάλι τη θέση του στην απογοήτευση και τελικά στην ανάπτυξη νεοναζιστικών μορφωμάτων στη βρετανική κοινωνία.
Σημειωτέον, παρόμοιες επιδιώξεις με τη «Μάγκι» είχε τότε και ο δικτάτορας της Αργεντινής Λεοπόλδο Γκαλτιέρι, ο οποίος αφού δοκίμασε τις καταστροφικές νεοφιλελεύθερες συνταγές της Ουάσινγκτον χρειαζόταν επειγόντως έναν πόλεμο για να τραβήξει την προσοχή της κοινής γνώμης μακριά από τα καθημερινά προβλήματα επιβίωσης που ο ίδιος είχε προκαλέσει.
Προφανώς, κάθε πόλεμος αποτελεί τη συνέχεια μιας αποτυχημένης (ή υπερβολικά φιλόδοξης) οικονομικής πολιτικής. Ενώ όμως οι μεγάλες πολεμικές αναμετρήσεις του 20ού αιώνα προέκυψαν από την αδυναμία του οικονομικού συστήματος να πετύχει τους ρυθμούς ανάπτυξης που θα τον κρατούσαν στη ζωή, ο πόλεμος των Φόκλαντ θύμιζε περισσότερο μια μεγάλη φάρσα. «Είναι ο πόλεμος δυο καραφλών για μια τσατσάρα» θα γράψει μερικά χρόνια μετά τον πόλεμο ο συγγραφέας και ποιητής Χόρχε Λουίς Μπόρχες – ένας άνθρωπος που ισορροπούσε ανάμεσα στην αργεντίνικη και τη βρετανική καταγωγή του.
Και το ερώτημα που προκύπτει τις τελευταίες ημέρες είναι σε ποιο από τα δύο ήδη πολέμου αναφερόταν ο επικεφαλής του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Εναν σαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο που έβγαλε τις οικονομίες της Δύσης από την κρίση υπερσυσσώρευσης με τον μόνο εφικτό τρόπο – δηλαδή την ισοπέδωση της Ευρώπης; Ή μήπως έναν ακόμη «πόλεμο της τσατσάρας», όπως αυτός των Φόκλαντ που θα αποσπάσει την προσοχή της κοινής γνώμης από τις επιπτώσεις της οικονομικής αποτυχίας και θα την βυθίσει σε έναν εθνικιστικό πυρετό;
Ισως και εν αγνοία του το περιοδικό «Σπίγκελ», να έδωσε μια απάντηση μέσα από τις φωτογραφίες που επέλεξε για να συνοδεύσουν τις δηλώσεις Γιούνκερ: Μια φωτογραφία από Ελληνες φοιτητές που διαδηλώνουν για την πολιτική λιτότητας μαζί με μια φωτογραφία από τα χαρακώματα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου! Και ίσως όλα να γίνονται πιο ξεκάθαρα αν ξανακούσει κανείς και εκείνο το τραγούδι για τον πόλεμο των Φόκλαντ που έγραψαν οι New Model Army στη «μακρινή» δεκαετία του 1980: «Οι ντόπιοι είναι ανήσυχοι, κύριε, γιατί δεν έχουν σε τι να ελπίζουν. Χρειάζονται κάτι να τους αποσπάσει την προσοχή και εμείς μπορούμε να τους το προσφέρουμε. Γιατί… θα σκότωναν αν είχαν κάτι για να σκοτώσουν, θα πέθαιναν αν είχαν κάτι για να πεθάνουν και θα πανηγύριζαν αν είχαν κάτι για να πανηγυρίσουν. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν έναν πόλεμο».
…………………………………………………………………..
ΙNFO Το TOP 5 του πολέμου των Φόκλαντ «Shipbuilding» – Ελβις Κοστέλο
«Sheep Farming in the Falklands» – Crass
«Let’s start a war» – Exploited
«The Post War Dream» – Pink Floyd
«Mountain Men» – Jethro Tull
Του Αρη Χατζηστεφάνου
Το δημοψήφισμα της περασμένης εβδομάδας στα νησιά Φόκλαντ/Μαλβίνες για την παραμονή τους στη βρετανική κυριαρχία θύμισε σε πολλούς τη στρατιωτική σύγκρουση δυο αποτυχημένων νεοφιλελεύθερων καθεστώτων. Μια μουσική ιστορία που αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς παράγοντες της Ε.Ε. χτυπούν και πάλι τα τύμπανα του πολέμου.
«Τι πήγαμε και κάναμε, Μάγκι;» τραγουδούσαν οι Πινκ Φλόιντ όταν η Βρετανίδα πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ κήρυξε τον πόλεμο στην Αργεντινή για τα νησιά Φόκλαντ – ή Μαλβίνες όπως τα αποκαλούν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Μέσα σε μερικές αράδες στίχων, το συγκρότημα περιέγραφε το πέρασμα της Βρετανίας από την εκρηκτική ανάπτυξη που ακολούθησε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι το νεοφιλελεύθερο πείραμα της Σιδηράς Κυρίας και τον πόλεμο των Φόκλαντ. «Δεν ξέρω αν πρέπει να φωνάξω ή να ουρλιάξω – τι απέγινε το μεταπολεμικό όνειρο» κατέληγαν οι Πινκ Φλόιντ.
Καθώς οι κάτοικοι των Φόκλαντ/Μαλβίνες υπερψήφισαν τη διατήρηση των νησιών υπό βρετανική κυριαρχία –σε ένα δημοψήφισμα που χαρακτηρίστηκε, ακόμη και από τον βρετανικό Τύπο, «στημένη φιέστα» της αγγλικής διπλωματίας- αρκετοί θυμήθηκαν ότι εκείνος ο πόλεμος του 1982 ήταν κάτι περισσότερο από μια στρατιωτική αντιπαράθεση για κάτι νησάκια. «Η Θάτσερ», μας εξηγούσε η συγγραφέας Ναόμι Κλάιν στο ντοκιμαντέρ «Catastroika», «χρειάστηκε δύο πολέμους για να επιβάλει τις μαζικές ιδιωτικοποιήσεις», που μέχρι τότε είχαν δοκιμαστεί μόνο σε δικτατορικά καθεστώτα. Ο ένας πόλεμος, έλεγε η συγγραφέας του βιβλίου «Το δόγμα του σοκ», ήταν αυτός με την Αργεντινή και ο δεύτερος με τους Βρετανούς απεργούς ανθρακωρύχους.
Γι” αυτόν ακριβώς τον «διμέτωπο» αγώνα εναντίον του εξωτερικού και του εσωτερικού εχθρού τραγουδούσαν παλαιότερα και οι Exploited – ένα από τα πλέον πολιτικοποιημένα (και λιγότερο μελωδικά) συγκροτήματα της βρετανικής πανκ σκηνής. «Ας ξεκινήσουμε έναν πόλεμο είπε μια μέρα η Μάγκι. Οι μάζες των ανέργων θα σταματήσουν να μας ενοχλούν και θα πάνε σαν πρόβατα στον πόλεμο», εξηγούσαν οι Exploited. Και όταν τα «πρόβατα» επέστρεψαν στην πατρίδα, είχε έρθει η σειρά του σκηνοθέτη Σέιν Μίντοους να περιγράψει στην ταινία του «This is England» πώς ο θρίαμβος του πολέμου έδωσε και πάλι τη θέση του στην απογοήτευση και τελικά στην ανάπτυξη νεοναζιστικών μορφωμάτων στη βρετανική κοινωνία.
Σημειωτέον, παρόμοιες επιδιώξεις με τη «Μάγκι» είχε τότε και ο δικτάτορας της Αργεντινής Λεοπόλδο Γκαλτιέρι, ο οποίος αφού δοκίμασε τις καταστροφικές νεοφιλελεύθερες συνταγές της Ουάσινγκτον χρειαζόταν επειγόντως έναν πόλεμο για να τραβήξει την προσοχή της κοινής γνώμης μακριά από τα καθημερινά προβλήματα επιβίωσης που ο ίδιος είχε προκαλέσει.
Προφανώς, κάθε πόλεμος αποτελεί τη συνέχεια μιας αποτυχημένης (ή υπερβολικά φιλόδοξης) οικονομικής πολιτικής. Ενώ όμως οι μεγάλες πολεμικές αναμετρήσεις του 20ού αιώνα προέκυψαν από την αδυναμία του οικονομικού συστήματος να πετύχει τους ρυθμούς ανάπτυξης που θα τον κρατούσαν στη ζωή, ο πόλεμος των Φόκλαντ θύμιζε περισσότερο μια μεγάλη φάρσα. «Είναι ο πόλεμος δυο καραφλών για μια τσατσάρα» θα γράψει μερικά χρόνια μετά τον πόλεμο ο συγγραφέας και ποιητής Χόρχε Λουίς Μπόρχες – ένας άνθρωπος που ισορροπούσε ανάμεσα στην αργεντίνικη και τη βρετανική καταγωγή του.
Και το ερώτημα που προκύπτει τις τελευταίες ημέρες είναι σε ποιο από τα δύο ήδη πολέμου αναφερόταν ο επικεφαλής του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Εναν σαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο που έβγαλε τις οικονομίες της Δύσης από την κρίση υπερσυσσώρευσης με τον μόνο εφικτό τρόπο – δηλαδή την ισοπέδωση της Ευρώπης; Ή μήπως έναν ακόμη «πόλεμο της τσατσάρας», όπως αυτός των Φόκλαντ που θα αποσπάσει την προσοχή της κοινής γνώμης από τις επιπτώσεις της οικονομικής αποτυχίας και θα την βυθίσει σε έναν εθνικιστικό πυρετό;
Ισως και εν αγνοία του το περιοδικό «Σπίγκελ», να έδωσε μια απάντηση μέσα από τις φωτογραφίες που επέλεξε για να συνοδεύσουν τις δηλώσεις Γιούνκερ: Μια φωτογραφία από Ελληνες φοιτητές που διαδηλώνουν για την πολιτική λιτότητας μαζί με μια φωτογραφία από τα χαρακώματα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου! Και ίσως όλα να γίνονται πιο ξεκάθαρα αν ξανακούσει κανείς και εκείνο το τραγούδι για τον πόλεμο των Φόκλαντ που έγραψαν οι New Model Army στη «μακρινή» δεκαετία του 1980: «Οι ντόπιοι είναι ανήσυχοι, κύριε, γιατί δεν έχουν σε τι να ελπίζουν. Χρειάζονται κάτι να τους αποσπάσει την προσοχή και εμείς μπορούμε να τους το προσφέρουμε. Γιατί… θα σκότωναν αν είχαν κάτι για να σκοτώσουν, θα πέθαιναν αν είχαν κάτι για να πεθάνουν και θα πανηγύριζαν αν είχαν κάτι για να πανηγυρίσουν. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν έναν πόλεμο».
…………………………………………………………………..
ΙNFO Το TOP 5 του πολέμου των Φόκλαντ «Shipbuilding» – Ελβις Κοστέλο
«Sheep Farming in the Falklands» – Crass
«Let’s start a war» – Exploited
«The Post War Dream» – Pink Floyd
«Mountain Men» – Jethro Tull
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου