ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΤΟ ΚΙΝΕΖΙΚΟ ΓΟΥΑΝ

http://www.iskra.gr

ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑ, Η ΚΙΝΑ
 

Του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ*

Να μειώσει την εξάρτηση της σταδιακά από το δολάριο επιχειρεί η Κίνα, προχωρώντας σε διεθνοποίηση του εθνικού της νομίσματος του γουάν. Μία εξέλιξη που όχι μόνο αναβαθμίζει οικονομικά την Κίνα αλλά την καθιστά παράλληλα όλο και πιο υπολογίσιμο παίκτη διεθνώς.

Η Κίνα και η Αυστραλία συμφώνησαν πριν μερικές ημέρες να συναλλάσσονται στις μεταξύ τους εμπορικές συναλλαγές σε εθνικό νόμισμα, δηλαδή στο γουάν και το δολάριο Αυστραλίας. Η Κίνα είναι ο κυριότερος εμπορικός εταίρος της Αυστραλίας με συναλλαγές ύψους 9,7 δισ. δολαρίων Αυστραλίας τον περασμένο Φεβρουάριο. Η Κίνα απορρόφησε το ένα τρίτο των εξαγωγών της Αυστραλίας και είναι επίσης σημαντικός καταναλωτής πρώτων υλών, σιδήρου και άνθρακα που αγοράζει από εταιρίες της Αυστραλίας.

Οι δύο χώρες χρησιμοποιούσαν μέχρι τώρα το αμερικανικό δολάριο στις μεταξύ τους συναλλαγές. Η συμφωνία θα μειώσει αφενός το κόστος των επιχειρηματικών συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών -μέχρι σήμερα οι επιχειρήσεις από την Κίνα και την Αυστραλία έπρεπε να μετατρέπουν στο εθνικό τους νόμισμα πληρωμές που υπολογίζονταν σε δολάρια- και αφετέρου στέλνει μήνυμα στις διεθνείς αγορές ότι η Κίνα προχωρά σταδιακά προς διεθνοποίηση του νομίσματός της.

Είχε προηγηθεί πέρυσι τον Μάρτιο μία άλλη συμφωνία μεταξύ των δύο κεντρικών τραπεζών. Οι κεντρικές τράπεζες της Κίνας και της Αυστραλίας συμφώνησαν να επιτρέψουν την μετατροπή μεταξύ τους των εθνικών νομισμάτων μέχρι το ύψος των 30 δισ. δολαρίων Αυστραλίας για τα επόμενα τρία χρόνια. «Οι βασικές επιδιώξεις της συμφωνίας ανταλλαγής είναι η υποστήριξη του εμπορίου και των επενδύσεων μεταξύ Αυστραλίας και Κίνας, ιδίως με όρους τοπικού νομίσματος», ανέφερε η Τράπεζα Αποθεμάτων(κεντρική) της Αυστραλίας σε ανακοίνωσή της μετά την εν λόγω συμφωνία.

Η Κίνα δεν αναβαθμίζει μόνο τη νομισματική-οικονομική συνεργασία με την Αυστραλία αλλά και τη στρατιωτική. Η χώρα μάλιστα που επιδιώκει την στενότερη στρατιωτική συνεργασία είναι η Αυστραλία, με την πρωθυπουργό της χώρας Τζούλια Τζίλαρντ να δηλώνει πρόσφατα από το Πεκίνο, ότι θα επιθυμούσε να διεξαχθούν τριμερή ναυτικά γυμνάσια μεταξύ Αυστραλίας, Κίνας και ΗΠΑ.

Το Πεκίνο επιχειρεί να προωθήσει το γουάν ως εναλλακτικό του δολαρίου διεθνές αποθεματικό νόμισμα. Μετά την κρίση του 2008 είχε ανοίξει μια συζήτηση διεθνώς για την ανάγκη ενός πιο πολυμερούς διεθνούς νομισματικού συστήματος, που θα περιόριζε το μονοπώλιο του δολαρίου με την προσθήκη ως διεθνών αποθεματικών νομισμάτων, του ευρώ, του γεν και της στερλίνας, δηλαδή των άλλων νομισμάτων των μεγάλων αναπτυγμένων οικονομιών. Κίνα και Ρωσία ως οι ισχυρότερες χώρες της Ομάδας των Είκοσι Πλουσιότερων Χωρών του Κόσμου (G20) είχαν κατά καιρούς κάνει λόγο για την ανάγκη να προστεθούν στο υπό συζήτηση πολυμερές νέο διεθνές νομισματικό σύστημα το ρούβλι και το γουάν. Προϋπόθεση ωστόσο για το δεύτερο είναι να αυξηθεί η χρήση του στις διεθνείς συναλλαγές και να γίνει πλήρως και ελεύθερα μετατρέψιμο, κάτι που ωστόσο το Πεκίνο αποφεύγει αφού μέσω μιας έστω και περιορισμένα ελεγχόμενης συναλλαγματικής ισοτιμίας, μπορεί να χειραγωγεί το νόμισμά της προς όφελος των επιχειρηματικών της συμφερόντων και εξαγωγών.

Η αποκαθήλωση πάντως του δολαρίου από την πρωτοκαθεδρία των διεθνών νομισμάτων αργεί, ωστόσο η Κίνα αργά και σταθερά προχωρά σε προσεκτικά βήματα απελευθέρωσης της αγοράς συναλλάγματος. Πρόσφατα διεύρυνε το επιτρεπόμενο όριο διακύμανσης του γουάν με το αμερικανικό δολάριο από 0,5% σε 1%.

Η κινεζική κυβέρνηση άλλωστε έχει υπογράψει νομισματικές συμφωνίες και με άλλους εμπορικούς της εταίρους για απευθείας συναλλαγές στα εθνικά νομίσματα, όπως η Ιαπωνία και το Χονγκ Κονγκ- η άλλοτε βρετανική αποικία αν και έχει αποδοθεί στην Κίνα από το 1997, εξακολουθεί να έχει πολιτική και νομισματική αυτονομία (νόμισμα του Χονγκ Κονγκ είναι το ομώνυμο δολάριο).

Επίσης πέρυσι η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει ειδική επιχειρηματική ζώνη στην πόλη Σενζέν, στα νότια της χώρας, προκειμένου να πειραματιστεί και δει το πώς θα πάει η μετατρεψιμότητα του νομίσματος. Η ζώνη έχει προγραμματιστεί να δημιουργηθεί τα επόμενα οκτώ χρόνια με την κατασκευή της να ξεκινά από φέτος.

ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑ

Πριν την Αυστραλία, τον περασμένο Μάρτιο η Κίνα υπέγραψε συμφωνία νομισματικής συνεργασίας με μία ακόμη ανερχόμενη οικονομική δύναμη τη Βραζιλία. Η συμφωνία προβλέπει ότι οι κεντρικές τράπεζες των δύο χωρών θα μπορούν να συναλλάσσονται μεταξύ τους στα εθνικά νομίσματα μέχρι του ποσού των 190 δισ. γουάν ή 60 δισ. ρεάλ.

Το εμπόριο μεταξύ Βραζιλίας και Κίνας αναπτύσσεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Ο όγκος συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών αυξήθηκε από 7,6 δισ. δολάρια το 2003 σε σχεδόν 75 δισ. δολάρια το 2012. Η οικονομική ανάπτυξη μεταξύ των δύο χωρών οφείλεται κυρίως στην αυξημένη ζήτηση από κινεζικής πλευράς σιδήρου και προϊόντων σόγιας, ενώ και η Βραζιλία έχει εξελιχθεί σε σημαντικό εξαγωγέα βιομηχανικών προϊόντων προς την Κίνα.

Οι νομισματικές συμφωνίες της Κίνας δεν σταματούν μόνο με τους εταίρους της του αναπτυσσόμενου κόσμου. Τον περασμένο Φεβρουάριο η τράπεζα της Αγγλίας είχε ανακοινώσει ότι βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Κίνα για ενίσχυση των συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών σε γουάν. Η τράπεζα της Αγγλίας και η Λαϊκή (κεντρική) τράπεζα της Κίνας είναι κοντά στην υπογραφή τριετούς συμφωνίας για συναλλαγές στα νομίσματά τους, είχε δηλώσει ο διοικητής της τράπεζας της Αγγλίας Σερ Μάρβιν Κινγκ.

Η Βρετανία αποσκοπεί στο να γίνει δυτικό χρηματοπιστωτικό κέντρο για συναλλαγές σε κινεζικό γουάν, εκμεταλλευόμενη τη δεσπόζουσα θέση που κατέχει το Λονδίνο ως διεθνές χρηματοπιστωτικό κέντρο. Οι βρετανικές τράπεζες διαθέτουν περί τα 35 δισ. γουάν κινεζικές καταθέσεις.

ΜΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΣΕ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ

Νέο ρεκόρ κατέγραψαν τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κίνας, τα οποία αυξήθηκαν το πρώτο τρίμηνο φέτος κατά 130 δισ. δολάρια σε 3,44 τρισ. δολάρια, ποσό που ισοδυναμεί, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο διεθνής τύπος, με το μέγεθος της γερμανικής οικονομίας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη τριμηνιαία αύξηση από το δεύτερο τρίμηνο του 2011.

Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος κάτοχος συναλλαγματικών αποθεμάτων στον κόσμο. Με άλλα λόγια είναι ο κυριότερος πιστωτής των ΗΠΑ, αφού είναι η κατεξοχήν χώρα που αγοράζει τα δολάρια που τυπώνει η Fed, ενισχύοντας το θησαυροφυλάκιό της και ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την οικονομική της θέση στη διεθνή σκακιέρα.

Η πρόσφατη μεγάλη αύξηση αντικατοπτρίζει μία στροφή προς την εισροή κεφαλαίων προς την Κίνα, σε αντίθεση με πέρυσι όπου είχε καταγραφεί κάποια φυγή κεφαλαίων. Η επιστροφή αυτή βοηθά την αύξηση των χορηγούμενων πιστώσεων, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 58% και έφθασαν στα 6,2 τρισ. γουάν (1 τρισ. δολάρια) το πρώτο τρίμηνο του 2012.

Λίγες ημέρες πριν ο γνωστός οίκος αξιολόγησης Fitch προχωρούσε σε υποβάθμιση της κινεζικής χρηματοπιστωτικής αξιοπιστίας, κάτι πού γινόταν για πρώτη φορά από διεθνή οίκο από το 1999, λόγω των ανησυχιών ότι οι τοπικές κυβερνήσεις και επιχειρήσεις έχουν συσσωρεύσει πάρα πολύ χρέος.

Το Πεκίνο έχει επιβάλλει αυστηρούς ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων προκειμένου να περιορίσει τις ανεπιθύμητες κερδοσκοπικές εισροές. Την εισροή δηλαδή κεφαλαίων που αφού μείνουν για λίγο σε μια χώρα, την εγκαταλείπουν με την πρώτη δυσκολία, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό χρηματοπιστωτικές κρίσεις.

Αρκετοί επενδυτές χρησιμοποιούν ωστόσο τις εξαγωγές για να παρακάμπτουν τους περιορισμούς στις κινήσεις κεφαλαίων, εκμεταλλευόμενοι την ισχυρή εξαγωγική παρουσία της Κίνας. Μόνο το Μάρτιο οι κινεζικές εξαγωγές στο κόσμο αυξήθηκαν κατά 10%, ενώ προς το Χονγκ Κονγκ αυξήθηκαν κατά 93%.

Η Κίνα εξακολουθεί να καταγράφει πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης παρά τις τάσεις ύφεσης σε όλα τα μεγάλα αναπτυγμένα οικονομικά κέντρα που είναι και οι βασικοί καταναλωτές κινεζικών προϊόντων. Το τελευταίο τρίμηνο του 2012 η κινεζική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 7,9% έναντι 7,4% το πρώτο τρίμηνο.

*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΥΡΙΟ» το Σάββατο 13 Απριλίου 2013.