Oι τράπεζες και ο ρόλος τους στην Ελλάδα

 

 Wed, 2013-04-03

http://aristeroblog.gr 

Γιώργος Π. Τριανταφυλλόπουλος

«Πάντοτε ήμουν ο εχθρός των τραπεζών. Όχι αυτών που προεξοφλούσαν σε κέρματα αλλά αυτών που επέβαλαν τα δικά τους χαρτονομίσματα στην κυκλοφορία και έτσι εξαφάνιζαν τα κέρματά μας. Ο ζήλος μου εναντίων αυτών των ιδρυμάτων ήταν τόσο θερμός και ξεκάθαρος για το κατεστημένο των τραπεζών των Ηνωμένων Πολιτειών, που με περιγελούσε σαν να ήμουν μανιακός, αυτή η αγέλη των τραπεζοεμπόρων που γύρευαν να αρπάξουν από το λαό τα απατηλά και άκαρπα κέρδη τους…» Jepherson 1814. 4ος πρόεδρος των ΗΠΑ. (αναφέρεται στο Galbraith Το χρήμα σ 80).

Είναι αρκετά συχνό και σύνηθες ισχυρισμοί και θέσεις ψευδείς και αστήρικτες, τόσο ιστορικά όσο στη σημερινή πραγματικότητα, να προσπαθούν να νομιμοποιήσουν τις ακολουθούμενες από τις αστικές τάξεις και τους ιδεολογικούς και πολιτικούς εκπροσώπους τους. Ισχυρισμοί οι οποίοι δεν μπαίνουν καν στον κόπο της απόδειξης αλλά εκφέρονται έτσι σαν εξ αποκαλύψεως αλήθειες και σαν απολύτως αυταπόδεικτοι. Καθώς η τελευταία φάση της καπιταλιστικής κρίσης είχε στο επίκεντρό της, για μια ακόμη φορά, τις τράπεζες οι προσπάθειες των εθνικών και διεθνών εκπροσώπων του κεφαλαίου κατευθύνονταν όχι μόνο να τις διασώσουν φορτώνοντας τις ζημιές τους στους εργαζόμενους αλλά και να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο το ρόλο τους σαν διαχειριστή και θεματοφύλακα του κεφαλαίου.

Στην προσπάθειά τους να μειώσουν τις αντιδράσεις των εργαζόμενων στις πολιτικές αυτές, που κατευθύνουν τεράστια χρηματικά ποσά στις τράπεζες, οι κυβερνήσεις και οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί τους προβάλλουν τον ισχυρισμό πως αυτό είναι αναγκαίο για το καλό των εργαζόμενων και της κοινωνίας ολόκληρης. Χωρίς τις τράπεζες, λένε, και τη στήριξή τους δεν μπορούν να υπάρξουν επενδύσεις και ανάπτυξη. Ο ισχυρισμός αυτός εκφράζεται σαν από αποκαλύψεως αλήθεια για την οποία δεν υπάρχει καν η ανάγκη απόδειξής της. Το χειρότερο είναι πως ο ισχυρισμός αυτός γίνεται σιωπηρά αποδεκτός και από, ένα μέρος τουλάχιστον, της αριστεράς. Είναι όμως έτσι; Καθώς έχω την τάση να δέχομαι μόνο ότι μπορεί να αποδειχτεί θα προσπαθήσω να διερευνήσω στα επόμενα την αλήθεια του παραπάνω ισχυρισμού.

Αρκετές φορές έχω ασχοληθεί, σε αυτό το blog, με τις τράπεζες αναρτώντας και τρία άρθρα όπου και περιέγραφα συνοπτικά την ιστορική τους πορεία από το 1000 και μετά. Η αιτία αυτής μου της προσπάθειας είναι η ανάδειξη του πραγματικού ρόλου των τραπεζών στην οικονομία κοινωνιών ταξικά διαστρωματωμένων αλλά και η εξέλιξή τους, σχετικά πρόσφατα, σε θεματοφύλακα των συμφερόντων του κεφαλαίου.

Και στην Ελλάδα; τι γινόταν στην Ελλάδα εν τω μεταξύ; Η πρώτη προσπάθεια για την ίδρυση τράπεζας στην Ελλάδα ανάγεται στο 1828 με τη δημιουργία της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας από τον Καποδίστρια. Η ζωή της τράπεζας αυτής ήταν βραχεία. Η αμέσως επόμενη σοβαρή προσπάθεια γίνεται το 1841 με την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος. Το τι ρόλο έπαιζαν οι τράπεζες στην Ελλάδα συνδέεται πλέον με το ρόλο της Εθνικής που παρέμεινε κυρίαρχη για πολλές δεκαετίες. Στην ΕΤΕ είχε εκχωρηθεί το εκδοτικό δικαίωμα. Δηλαδή το δικαίωμα να τυπώνει χρήμα.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ ή στο eparistera
 

Σύντομη Περιγραφή: 

Γιώργος Π. Τριανταφυλλόπουλος

Εκείνο που διαφοροποιεί την αντιμετώπιση της πτώχευσης των τραπεζών σήμερα σε σχέση με το παρελθόν είναι πως σήμερα οι εργαζόμενοι καλούνται να καλύψουν τις ζημιές των τραπεζών. Το παραπάνω καθίσταται υποχρεωτικό για τον καπιταλισμό διότι σήμερα οι τράπεζες εκπροσωπούν το σύνολο του κεφαλαίου σε μια περίοδο παραγωγικής στασιμότητας ή οπισθοχώρησης και μεγάλης συσσώρευσης.