Η... αποκοινωνικοποίηση της ασφάλισης

Πηγή:www.capital.gr

Της Ρούλας Σαλούρου

Στήνεται σιγά – σιγά, πλην όμως μεθοδικά, το σκηνικό μιας σημαντικής δομικής αλλαγής του ασφαλιστικού, που  επιγραμματικά οδηγεί σε ένα σύστημα με έναν φορέα συνταξιοδότησης, κύριας και πιθανώς επικουρικής ασφάλισης. Συμπληρωματικά και σχεδόν αναγκαστικά, αφού η «κοινωνική» σύνταξη θα είναι πολύ χαμηλή, θα λειτουργούν φορείς επαγγελματικής – συμπληρωματικής ασφάλισης, ενώ παραμένει πάντα, και η λύση της ιδιωτικής – ατομικής ασφαλιστικής κάλυψης.

Το νέο τοπίο στην κοινωνική ασφάλιση διαμορφώνει μια σειρά από νομοθετικές παρεμβάσεις του παρελθόντος, που θα ισχύσουν όμως από το 2015 και εφεξής.

Στόχος είναι, όπως περιγράφουν στο Capital.gr στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης, να δημιουργηθεί ένας Εθνικός Οργανισμός Συντάξεων, με βασικό κορμό το ΙΚΑ. Η αρχή θα γίνει μέσω της ενοποίησης των εισπρακτικών μηχανισμών των τεσσάρων μεγαλύτερων ταμείων, του ΙΚΑ, του ΟΑΕΕ, του ΕΤΑΑ και του ΟΓΑ. Ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης έχει θέσει ως στόχο, κάπου κοντά στο 2016, να υπάρχει ένα ταμείο κύριας σύνταξης.

Ο νόμος Λοβέρδου Κουτρουμάνη που ψηφίστηκε το 2010, και αποτελεί την πρώτη, ουσιαστική αλλά και καθοριστικής σημασίας παρέμβαση της Τρόικας στη δομή και τη λειτουργία της κοινωνικής ασφάλισης της Ελλάδας, χαρακτηρίστηκε από πολλούς το πείραμα της Ευρώπης.

Και αυτό γιατί  εισάγει ένα  «κεφαλαιοποιητικού» τύπου σύστημα ασφάλισης, που ο εργαζόμενος, μετά από 40 χρόνια εργασίας  κι αφού έχει συμπληρώσει τουλάχιστον το 67ο έτος της ηλικίας του θα λαμβάνει κύρια σύνταξη, κατά τι μικρότερη από το μισό του μέσου μισθού του. Βάσει του νέου συστήματος που έχει καθοριστεί από το 2010,  το μέσο ποσοστό αναπλήρωσης δεν θα ξεπερνά το 50%, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και ο Γιώργος Προβόπουλος στην έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος.

Στην πράξη, το σημερινό αναδιανεμητικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης μετατρέπεται σε ένα «ιδιωτικό», κεφαλαιοποιητικό σύστημα.

Η συμμετοχή του κράτους περιορίζεται στην καταβολή μιας προνοιακής παροχής ύψους 360 ευρώ, με όρους 2010, την λεγόμενη «Βασική σύνταξη». 

Στον βασικό αυτό καμβά του ασφαλιστικού συστήματος, όπως  «ζωγραφίστηκε» από το δίδυμο Λοβέρδου – Κουτρουμάνη, μπαίνουν σιγά σιγά σημαντικές πινελιές.

Μια τέτοια, θεωρείται η συγχώνευση όλων των επικουρικών ταμείων, υπό την ομπρέλα του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης, καθώς και η εξαίρεση τεσσάρων επικουρικών , που αυτόματα μετατράπηκαν σε... περίπου επαγγελματικά – ιδιωτικά.

Παράλληλα, σχεδιάζεται εκ νέου η υπουργική απόφαση για τον νέο τρόπο υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων, καθώς η παλιά υπουργική απόφαση είχε τόσες πολλές στρεβλώσεις που μετέτρεπε την επικουρική σύνταξη σε βοήθημα.

Στο υπουργείο Εργασίας υπάρχουν ήδη εισηγήσεις για μελλοντική συγχώνευση των δύο παροχών, κύριας και επικουρικής σύνταξης, προκειμένου να διατηρηθεί η βιωσιμότητα του συστήματος.

Τον συμπληρωματικό ρόλο της επικουρικής θα αναλάβει η επαγγελματική ασφάλιση, για την οποία άλλωστε ασκούνται πιέσεις από τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.

Η όλη προσπάθεια, που επιδιώκεται σταθερά και σταδιακά, βρίσκεται στην γραμμή της Τρόικας, ενώ στηρίζεται και στην ευρωπαϊκή ατζέντα για επαρκείς, ασφαλείς και βιώσιμες συντάξεις. Η ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου ψήφισε πριν από μερικές ημέρες, έκθεση πρωτοβουλίας σύμφωνα με την οποία απαιτούνται μεταρρυθμίσεις για την εξυγίανση και διάσωση των συνταξιοδοτικών συστημάτων, ενώ ταυτόχρονα προάγεται ο στόχος της αναζήτησης λύσεων στη βάση της ενδυνάμωσης των «τριών πυλώνων» των Συνταξιοδοτικών Συστημάτων με έμφαση αφενός στην προάσπιση της επάρκειας των συντάξεων του πρώτου πυλώνα (κύρια σύνταξη) και αφετέρου στην καθολική επέκταση των συμπληρωματικών συνταξιοδοτικών σχημάτων ως «συμπλήρωμά» του, καθώς προφανώς ο πρώτος πυλώνας δεν θα μπορεί να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες των συνταξιούχων και να εγγυηθεί ένα  αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης.