Η επιτυχία

14/05/2013

http://www.efsyn.gr

Του Γιώργου Μαργαρίτη*

Σάλπιγγες θριάμβου ηχούν στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Ξαφνικά, τούτη την άνοιξη, όλοι οι δείκτες της οικονομίας και συνακόλουθα της πολιτικής εμφανίζονται αντεστραμμένοι, και εκεί που έδειχναν προς τον Καιάδα –της Σπάρτης, όχι της Χρυσής Αυγής–, δείχνουν πλέον προς τον Ολυμπο` στις πλαγιές του έστω, αργότερα ίσως δείξουν και την κορυφή. Χθες κιόλας μάθαμε ότι η ανεργία αναχαιτίστηκε, ότι το πρωτογενές πλεόνασμα επιτεύχθηκε, ότι ο ΟΠΑΠ πουλήθηκε και ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι βαδίζουν πλέον κατά ‘κεί που τους πρέπει: στην απαξίωση, δηλαδή, και στην ανεργία.

Αυτό ήταν λοιπόν! Φαίνεται ότι τελείωσε, οι κακές ημέρες είναι πίσω και οσονούπω επανέρχονται οι εποχές της ευδαιμονίας, της αφθονίας, της ανάπτυξης, της γαλήνης. Το χρηματιστήριο είναι εδώ για ν’ αποδείξει του λόγου το αληθές: αρκεί ένα τίποτα για να αναρριχηθούν οι τραπεζικές μετοχές τού τίποτα κατά 30% ημερησίως και βάλε… Οι αριθμοί ευδαιμονούν και, όπως δήλωσε ρητά ο νυν υπουργός Οικονομικών, όταν ευημερούν οι αριθμοί τότε ευημερούν και οι άνθρωποι! Α ναι! Είναι και οι Ελληνες κεφαλαιούχοι που επενδύουν: στη Ρουμανία φυσικά, στη Βουλγαρία και σε όλες τις βραχονησίδες των αφορολόγητων ευκαιριών. Ιδού λοιπόν και οι ευημερούντες!

Οι κακοπροαίρετοι κοιτούν τους δείκτες και απορούν. Τι είδους θαύμα είναι αυτό! Κοιτούν τα έσοδα του προϋπολογισμού και τα βρίσκουν λιγότερα από πέρυσι και πρόπερσι: 12.340 εκατομμύρια το πρώτο τρίμηνο του 2013 έναντι 12.840 το αντίστοιχο διάστημα του 2012 – και αυτό παρά τη φορολόγηση της μισθωτής εργασίας και της μικροϊδιοκτησίας ώς τα όρια της δήμευσης. Φυσικά αυτά τα κουτσουρεμένα έσοδα είναι «εντός στόχων» μόνο και μόνο επειδή είναι αδύνατο να είναι «εκτός»: οι στόχοι αναπροσαρμόζονται έτσι ώστε να αντέχουν οιονδήποτε εκτροχιασμό (οι «επικαιροποιημένοι» (sic) στόχοι για το ίδιο τρίμηνο ορίστηκαν αυθαίρετα στα 11.353 εκατομμύρια, άρα ιδού η θετική διαφορά του σχεδόν ενός δισ.!).

Οι καλοπροαίρετοι («φορείς» και «παράγοντες» σημαντικοί της ευρωπαϊκής και διεθνούς πολιτικής και οικονομίας συνήθως) συναινούν και συγχαίρουν, δεν παύουν όμως να ανησυχούν. Αυτοί γνωρίζουν το «οικονομικό θαύμα» των Σαμαρά – Στουρνάρα, αυτοί το χρηματοδότησαν: μετά τα «κουρέματα» και τα νέα μέτρα έσπευσαν να δανείσουν την τριμερή κυβέρνηση της Αθήνας με κάτι ανάμεσα στα 30 και 40 δισεκατομμύρια ευρώ (οι περίφημες δόσεις του πρώτου τετραμήνου του 2013) – σχεδόν όσα τα ετήσια έσοδα του προϋπολογισμού (σε 46 δισ. προϋπολογίζονται για το 2013) και μάλλον απορούν γιατί τόσα πολλά έφεραν, ως αποτέλεσμα, τόσο λίγα. Φυσικά τα πολλά πήγαν στις τράπεζες σε τρόπο ώστε να μπορούν να (ξανα-)δανείσουν το Δημόσιο για ν’ αποπληρώσει με τρίμηνα, δίμηνα ή μηνιαία έντοκα γραμμάτια τα οφειλόμενα στους δανειστές τοκοχρεολύσια και τα υπόλοιπα στους εργολάβους (των «αυτοχρηματοδοτούμενων» έργων!)… Κάτι ψιλά έφτασαν και σε νοσοκομεία ή σχολεία ή από καιρό αναμενόμενα εφάπαξ και συντάξεις έτσι ώστε να αποκτήσει κάποιο στιγμιαίο υπόβαθρο η επικοινωνιακή εξόρμηση της κυβέρνησης.

Τελικά το μυστικό της επιτυχίας βρισκόταν σε μέρη στα οποία δεν έψαξαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις των μνημονίων και της τρόικας: ανάμεσα στους συμβούλους του νυν πρωθυπουργού βρίσκονται και άτομα με πλούσια θητεία στους ναούς του τζόγου – του χρηματιστηρίου δηλαδή. Σε αυτούς τους ναούς είναι γνωστό ότι ευδοκιμούν τα «παπαγαλάκια». Οι εντεταλμένοι, δηλαδή, που θα χτίσουν το «κλίμα». Χάρη στο «κλίμα» πείθονται οι πολλοί να καταθέσουν τα χρήματα και τις προσδοκίες τους στην ποδιά των ολίγων. Φαίνεται ότι το σύστημα δουλεύει και στην πολιτική – ειδικά όταν η τελευταία συρρικνώνεται σε επίπεδο «τζόγου». Για πόσο θα δουλεύει; Θα το μάθουμε…

Στο μεταξύ η χώρα καταρρέει – με θαύμα ή χωρίς. Τον Φεβρουάριο του 2008 οι απασχολούμενοι ήταν 4.517.000, τον περασμένο Φεβρουάριο ο αριθμός αυτός είχε πέσει στις 3.568.000. Ησαν δηλαδή 950.000 λιγότεροι. Οι άνεργοι του ίδιου μήνα του 2008 ήταν 391.000, το 2013, 1.320.000, δηλαδή 930.000 περισσότεροι. Μια παράμετρος που δεν έχει ερευνηθεί όσο πρέπει είναι ότι οι θέσεις εργασίας που χάνονται είναι οι πλέον παραγωγικές –στη μεταποίηση, στις κατασκευές–, ενώ, αντίθετα, αυτές που διατηρούνται είναι οι πλέον αντιπαραγωγικές: τα επαγγέλματα, λόγου χάρη, δημόσια ή ιδιωτικά, που σχετίζονται με την «ασφάλεια» (αστυνομικοί, ειδικοί φρουροί, ιδιωτικοί φύλακες, σεκιουριτάδες κάθε είδους και μορφής) γνωρίζουν εντυπωσιακή και ιστορικά πρωτοφανή αύξηση). Ως γνωστόν τον μόνο δείκτη που μπορούν να τροφοδοτήσουν θετικά τα τελευταία αυτά επαγγέλματα –καθώς και η νοοτροπία που προάγουν– είναι τα εκλογικά ποσοστά της Χρυσής Αυγής.

Και πάντοτε, παρά την εξάρθρωση της ελληνικής κοινωνίας στο όνομα της αποπληρωμής του χρέους, στη γωνία παραμονεύουν οι δανειστές. Πολλές ενδείξεις μαρτυρούν ότι οι τελευταίοι δεν αρκούνται πλέον σε πληρωμή σε χρήμα. Υπάρχουν πολλά ανταλλάγματα «σε είδος» που θα τους ενδιέφεραν. Δεν εννοούμε απλά και μόνο το νερό, το ηλεκτρικό, τα λιμάνια, τα νησιά, τα αεροδρόμια και όλα όσα εκ του δημόσιου πλούτου ξεπουλιούνται σε τιμές ευκαιρίας. Τα πολιτικά ανταλλάγματα και οι εκδουλεύσεις είναι πλέον στο προσκήνιο. Η πολύπαθη Κύπρος και το Αιγαίο ίσως είναι τα πρώτα θύματα αυτής της τροπής των πραγμάτων.

Τελικά ίσως η εποχή της συγκυβέρνησης του σουλτάνου Αβδούλ Χαμήτ του Β’ και της Διεθνούς Επιτροπής Διαχείρισης του Οθωμανικού Χρέους (PDA-Public Dept Administration, 1881-1908/23) να αποδειχθεί υπόδειγμα χρηστής και παραγωγικής διακυβέρνησης μπροστά σε όσα βλέπουμε και θα δούμε στην καθόλα «ευρωπαϊκή» ημών χώρα!

………………………………………………………………….

*Καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο ΑΠΘ.